ဥပုသ္အက်ဳိး။ ။

ဤသုိ႕ က်နစြာ ေစာင့္သံုးအပ္ေသာ အရိယဥပုသ္မ်ဳိး၏ အက်ဳိးမွာ ဇမၺဴဒိပ္ကၽြန္းလံုးကုိ အုပ္စုိးရေသာ မင္းမိဖုရားအျဖစ္မ်ဳိးထက္ ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားသည္ဟု ေဟာေတာ္မူ၏။ မင္းမိဖုုရား အျဖစ္ျဖင့္ ဇမၺဴဒိပ္ကၽြန္းကို အုပ္စုိးရျခင္းမွာ လူ႕စည္းစိမ္မွ်သာျဖစ္၍ နတ္စည္းစိမ္ကုိ ေထာက္လွ်င္ ေအာက္က် ေနာက္က် ေသးႏုပ္လွေသး၏၊ ထုိစည္းစိမ္လည္း တစ္ဘ၀သာျဖစ္သည္။ က်နစြာ ေစာင့္ထိန္းအပ္ေသာ ဥပုသ္အက်ဳိးကား လူမင္း၊ နတ္မင္း၊ စည္းစိမ္ အၾကိမ္အမ်ားပင္တည္း၊ ထုိ႕ေၾကာင့္ ေကာင္းမြန္စြာ ေစာင့္အပ္ေသာ ဥပုသ္အက်ဳိးကုိ ဇမၺဴဒိပ္တစ္ကၽြန္းလံုး အုပ္စုိးရျခင္းထပ္ပင္ သာ၏ ဟု ေဟာေတာ္မူသည္။

ေကာင္းစြာ ေစာင့္မွ အက်ဳိးရ။ ။

ဥပုသ္ေစာင့္ရာ၌ ရွစ္ပါးေသာသီလေစာင့္ရုံမွ်ျဖင့္ အက်ဳိးမ်ားသင့္သေလာက္ မမ်ားေသးပါ။ သီလကို ေစာင့္ထိန္းျပီးေနာက္ မိမိစိတ္ကို စင္ၾကယ္သန္႕ရွင္းေအာင္ အားထုတ္ႏုိင္မွသာလွ်င္ အက်ဳိးမ်ားပါသည္။
(တိကဂုၤတၱရ ဒုတိယပံ၊ မဟာ၀ဂ႒)
ဥပမာ ဦးေခါင္းကုိ တန္ဆာဆင္လုိေသာ အမ်ဳိးသမီးသည္ ဆံပင္ကို စင္ၾကယ္ေအာင္ ေခါင္းေလွ်ာက္ရ၏ ေခါင္းမေလွ်ာ္ပဲ ဖီးလိမ္းျပင္ဆင္လွ်င္ အနံ႕မေကာင္း၊ ထုိ႕အတူ သီလတန္ဆာျဖင့္ ဆင္ထားသူသည္ မိမိ၏စိတ္ကုိ ေလာဘ(တဏွာ-ရာဂ)၊ ေဒါသ မာန္မာန ဣႆာ မိစၧရိယ စေသာ ကိေလသာ အညစ္အေၾကးတုိ႕မွ စင္ၾကယ္ေအာင္ ျဗဟၼဥပုသ္ကုိျဖစ္ေစ၊ ဓမၼဥပုသ္ကုိ ျဖစ္ေစ စသည္တုိ႕တြင္ တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးကိုျဖစ္ေစ ေစာင့္သံုးႏုိင္မွသာလွ်င္ ရသင့္ေသာအက်ဳိးကုိ အျပည့္အစံု ရႏုိင္ပါသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ နဂုိက ေလာဘၾကီးသူျဖစ္လွ်င္ ဥပုသ္ေစာင့္ရင္း ထုိေလာဘေၾကာင့္ ယခုဘ၀ ေတြ႕ခဲ့ရေသာ အျပစ္ကုိလည္းေအာင္း၊ ေနာက္ဘ၀၌ အပါယ္ငရဲ အထိ ျဖစ္ႏုိင္သည့္ အျပစ္မ်ားကုိ လည္းေကာင္း ဆင္ျခင္၍ ေလာဘနည္းေအာင္ အထူးၾကဳိးစား၍ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ စသည္ကုိ ပြားမ်ားေပါေလ၊ ထုိသို႕ဥပုသ္ေစာင့္ျပီးေနာက္ ဥပုသ္ထြက္ေသာအခါလည္း ေလာဘေၾကာင့္ အမွားအယြင္း မရွိရေအာင္ ေန႕စဥ္ သတိထားပါေလ၊ ဤသုိ႕ ၾကဳိးစားအားထုတ္လွ်င္ မၾကာခင္ ေလာဘ(တဏွာ-ရာဂ) နည္းသူ ျဖစ္လာပါလိမ့္မည္။ ေဒါသ မာန္မာန ဣႆာ မိစၧရိယ အားၾကီးသူမ်ားလည္း ဤနည္းအတုိင္း ၾကဳိးစားပါ။ တုိက္တြန္းခ်င္သည္မွာ ဥပုသ္ေစာင့္ေနခုိက္တြင္ အရိယာတုံဏိဘာ၀ေခၚ ျမတ္ေသာဆိတ္ဆိတ္ေနျခင္းအား က်င့္ေဆာင္ေနထုိင္လွ်င္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါသည္။ စကားေျပာရာတြင္ လုိသည္လဲရွိ ပုိသည္လဲရွိတတ္ေသာေၾကာင့္ ဆိတ္ဆိတ္ေနျခင္းမွာ သီလမက်ဳိးေစရန္ အေထာက္အကူျပဳပါသည္။

ဥပုသ္သီလမ်ား၌ စဥ္းစားဖြယ္ ။ ။

ဥပုသ္ေစာင့္ေသာအခါ ရုိးရုိးငါးပါးသီလထက္ ပိုယူကာ ကာေမသုမိစၧာစာရ အရာ၌ အျဗဟၼစရိယကို သြင္း၍ ေဆာက္တည္ရ၏ ထုိ႕ေနာက္ ၀ိကာလေဘာဇန-နစၥ-ဂီတ-ဥစၥသယန သိကၡာပုဒ္မ်ားကို ေဆာက္တည္ရသည္။ ဤသိကၡာေလးပါးကု ၿခဳံ၍ စဥ္းစားလွ်င္ ဥပုသ္ေစာင့္ေသာအခါ မျဖစ္ေအာင္ ထိန္းရမည့္ အကုသိုလ္စိတ္မ်ား ထင္ရွာစြာေပၚလာတတ္သည္။ ထုိစိတ္မ်ားသည္ ကာမဂုဏ္စိတ္(ကိေလသာ တဏွာစိတ္ပင္) ျဖစ္သည္။ ဆုိလုိသည္မွာ ခမ္းနားေသာ အိပ္ရာ ေနရာ၌ အိပ္စက္ေနထုိင္ျခင္း၊ ဖီးလိမ္းျပင္ဆင္ျခင္း၊ ကျပ သီဆုိ တီးမႈတ္ျခင္း၊ ညစာထမင္းစားျခင္းတုိ႕သည္ ကိေလသာ(တဏွာေလာဘ) စိတ္ကို ေသြးေဆာင္ေခၚယူေသာ အျပဳအမူမ်ား ျဖစ္သည္။ ဒါေၾကာင့္ တဏွာေလာဘ ကိေလသာ ကာမစိတ္ကို ဆုိ႕ပိတ္ဖုိ႕ရာ ဥစၥာသယန သိကၡာပုဒ္ျဖင့္ ခမ္းနားေသာ အိပ္ရာ ေနရာတုိ႕၌ အိပ္စက္ေနထုိင္ျခင္းကို တားျမစ္သည္။ နစၥ ဂီတ သိကၡာပုဒ္ျဖင့္ ကျပသီဆို တီးမႈတ္မူ႕ႏွင့္တကြ ဖီးလိမ္းျပင္ဆင္မူ႕ကုိ တားျမစ္သည္။ ၀ိကာလေဘာဇန သိကၡာပုဒ္ျဖင့္ ညစာထမင္းစာမူ႕ကုိ တားျမစ္သည္။ ဒီ သိကၡာပုဒ္ (၃)ရပ္ျဖင့္ ကာမစိတ္ကုိ တြန္းလွန္ ပိတ္စို႕မွသာ အျဗဟၼစရိယ သိကၡာပုဒ္ေတာ္အရ ေမထုန္အမူ႕မွ က်က်နန ေရွာင္ၾကဥ္ႏုိင္မည္။ ဒါေၾကာင့္ ဥပုသ္ေစာင့္ေသာအခါ အျဗဟၼစရိယစေသာ သိကၡာပုဒ္ေတာ္မ်ားကုိ ငါးပါးသီလထက္ ပုိ၍ ထိန္းျခင္းသည္ အဖံုးအပိတ္ ညီညြတ္ေသာ အက်င့္ေကာင္းျဖစ္ပါသည္။

မွတ္ခ်က္။ ။ တစ္ခ်ဳိ႕ေသာ ဥပုသ္သီလယူသူမ်ားသည္ ဥပုသ္မေစာင့္ခင္ကပင္ ဖီးလိမ္းျပင္ဆင္ထားေသာေၾကာင့္ မာလာဂႏၶ ၀ိေလပန သိကၡာပုဒ္ကို မပ်က္ဟု ဆုိၾက၏ နည္းလမ္းမက်ပါ။
ဖီးလိမ္းျပင္ဆင္ထားမူ႕သည္ ကာမဂုဏ္အာရုံ၊ ကာမစိတ္ဓာတ္မ်ားကို တုိးပြားေစျခင္းအေၾကာင္းျဖစ္သည္ ဥပုသ္ေစာင့္သူသည္ ကာမဂုဏ္အာရုံမ်ားမွ ကင္းလြတ္ေစရန္ အားထုတ္သူမ်ားျဖစ္သျဖင့္ လားလားမွ် မသက္ဆုိင္ပါ။ ဤနံ႕သာလိမ္းမူ႕ စသည္ကို သာယာဖြယ္ေသာအားျဖင့္ မျပဳေကာင္းေပ အနာေရာဂါရွိေသာ လိမ္းကံ်ေကာင္းသည္ အနာေရာဂါဆုိေသာ္လည္း ထုိနံ႕သာမ်ား သင့္ျမတ္ေသာေရာဂါရွိမွ လိမ္က်ံေကာင္းသည္ မျဖစ္ေလာက္ေသာ ေရာဂါအား ရုိးမယ္ဖြဲ႕ကာ မလိမ္းက်ံေကာင္းပါ မိမိကိုယ္ကို လိမ္ျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ သို႕ေသာ္ ရဟန္းမ်ား ကုိယ္နံ႕မေကာင္းလွ်င္ နံ႕သာ(ဆပ္ျပာေမြး)ကို ခြင့္ျပဳေသာေၾကာင့္ ဥပုသ္သည္မ်ားသည္ ကိုယ္နံ႕ မေကာင္းလွ်င္ ထုိအနံ႕ကို ကာကြယ္ဖုိ႕ရာ လိမ္းေကာင္း၊ ဆပ္ျပာေမြးကို သံုးေကာင္းသည္။
ယင္းျပင္ တစ္ခ်ဳိ႕က ၀ိကာလေဘာဇနေခၚ ညစာမစားပဲ က်င့္ျခင္းသည္ မည္သည့္အက်ဳိးရွိသနည္း အစာငတ္ခံျခင္းကို ဥပုသ္ေစာင့္သည္ က်င့္သည္ဟု ေခၚသလားဟု ေမးတတ္သည္။ ညစာအစားပဲ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းသည္ ရွစ္ပါးေသာ ဥပုသ္သီလတြင္ တစ္ပါးမွ်သာျဖစ္ျပီး ညစာမစားမူ႕တစ္ခုတည္းကို ဥပုသ္ေစာင့္သည္ဟု မေခၚဆုိႏဳိင္ပါ။ ယင္းညစာမစားျခင္းသည္ ရွစ္ပါးသီလတြင္ အေပါ့ဆံုးအက်င့္မွ်သာျဖစ္သည္။ ထုိ သီလ၏ရည္ရြယ္ခ်က္ကား ၁။ ကိစၥနည္း၍ တရားအာရုံျပဳဖုိ႕ရန္ အခ်ိန္မ်ားစြာရေစျခင္း၊ ၂။ ေလာကီအာရုံ ကာမဂုဏ္သုိ႕ စိတ္မ၀င္စားေအာင္ ခ်ဳပ္တည္းျပီးသားျဖစ္သည္။ ထင္ရွားေအာင္ျပရမည္ဆုိလွ်င္ လူအမ်ားသည္ နံနက္စာႏွင့္ ညစာေတြ နံနက္စာကို သင့္ေတာ္ရုံသာစီမံစားေသာက္ျပီး ညစာကိုမူအထူးတလည္ ျပင္ဆင္စားေသာက္တတ္ၾကသည္။ ဥပုသ္သည္ သည္ ၀ိကာလေဘာဇန သိကၡာပုဒ္ေၾကာင့္ ညစာမစားပဲ ေရွာင္ၾကဥ္ေနေသာလည္း ဆာေလာင္ရာတြင္ ေဖ်ာ္ရည္ စသည္တုိ႕ကို ေသာက္သံုးႏုိင္ေသာေၾကာင့္ မြတ္သိပ္ဆာေလာင္ေနလွ်က္ အငတ္ခံေနရမည္ မဟုတ္ပါ။