စာေရးသူတို႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏ ပန္းတုိင္သည္ နိဗၺာန္ျဖစ္သကဲ့သုိ႔ အျခားဘာသာမ်ား၏ ပန္းတုိင္မ်ားသည္လည္း နိဗၺာန္နည္းတူ ေကာင္းကင္ဘံုရွိၾကပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မိမိတုိ႔ဆိုင္ရာ ပန္းတုိင္မ်ား၏အေၾကာင္းကုိ ေျပာျပဖုိ႔ဆုိလွ်င္ မည္သူကမွ် ျပည့္စံုလံုေလာက္ေအာင္ မေျပာျပႏုိင္ၾကပါ။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္မည္သူမွ်မေရာက္ဖူးၾကေသးလုိ႔ပါ။ ေရာက္ဖူးသူကလည္း ျပန္လည္၍ေျပာျပရုိးထံုစံမရွိေသာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။ ေျပာျပမည့္လူေရာ နားေထာင္ဖတ္ရႈ႕မည့္လူေရာ ပန္းတုိင္ကို မေရာက္ဖူးလုိ႔သာ ယခုလုိ ဘ၀ဇာတ္ခံုေပၚမွာ က်င္လည္ေနၾကရတာပါ။ တကယ္လုိ႔မ်ား ပန္းတုိင္ကုိေရာက္မယ္ဆုိလွ်င္ မည္သူမွ်လည္း ေမးမည္မဟုတ္၍ မည္သူမွ်လည္း နားေထာင္ဖတ္ရႈ႕ရန္ မလုိေတာ့ေပ။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ မိမိတုိ႔ကုိယ္တုိင္ ပန္းတုိင္ကုိေရာက္ေနေသာေၾကာင့္ပါတည္း။

အဲဒီလုိ မိမိတုိ႔တစ္ခါမွမေရာက္ဖူးသည့္ေနရာအေၾကာင္းကုိ ေျပာျပရမယ္ဆုိလွ်င္ ေျပာျပသူေရာ နားေထာင္ဖတ္ရႈ႕သူေရာ ျပည့္စံုလံုေလာက္စြာ သိရွိနားလည္ရန္ ခက္ခဲပါသည္။ ဥပမာ-အေမရိကန္ႏုိင္ငံကုိ မေရာက္ဖူးသူအခ်င္းခ်င္း အေမရိကန္ႏုိင္ငံအေၾကာင္းကုိ ဘယ္လုိရွိတယ္၊ ဘယ္လုိျမင္ရတယ္။ အဲဒီမွာဘယ္လုိေနရတယ္။ ဘယ္လုိစိတ္ခ်မ္းမႈေတြခံစားရတယ္ဆုိတာ ႏွစ္ေယာက္လံုး ကုိယ္တုိင္မခံစားဖူးေသာေၾကာင့္ တိက်ခုိင္မာသည့္ အေျဖကုိရဖုိ႔ ခဲယဥ္းေပလိမ့္မည္။

သုိ႔ေသာ္ စာေရးသူအား မိမိတုိ႔ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏ ပန္းတုိင္ျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္အေၾကာင္းကုိ ေမးလာသျဖင့္ နိဗၺာန္ကုိေရာက္ေအာင္ႀကိဳးစားခဲ့သူမ်ား၏ကုိယ္တုိင္အေတြ႕အႀကံဳခံစားခ်က္မ်ား၊ ေရာက္ေအာင္မည္သုိ႔မည္ပံု ျပဳလုပ္ရမည့္ဆုိသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကုိ တင္ျပေပးလုိက္ရေပသည္။ ကုိယ္တုိင္မေရာက္ဖူးသူမ်ားျဖစ္၍ နားမလည္မႈမ်ား မရွင္းလင္းမႈမ်ားရွိလွ်င္ ကုိယ္တုိင္ပဲေရာက္ေအာင္ ျပဳလုပ္က်င့္ႀကံၾကပါလုိ႔ တုိက္တြန္းပါရေစ။ ဦးဇင္းကုိယ္တုိင္လည္း ေရာက္ေအာင္ေတာ့ ပါရမီျဖည့္ေနလ်က္ပါ။

စာေရးသူအား ေမးထားတဲ့ ေမးခြန္းေလးကေတာ့

က်ေနာ္တစ္ခုေလာက္ေမးခ်င္ပါတယ္။ နိဗၺာန္ဝင္ေတာ့မဲ့ အရိယာပုဂိၢဳလ္တစ္ေယာက္သည္ သႈပရိနိဗၺာန္ျပဳခါနီးမွာ နိဗၺာန္ကိုႀကိဳၿပီး ျမင္ရပါသလား။ ဘယ္လိုျမင္ရပါသလဲ။ ဘာေၾကာင့္နိဗၺာန္လို႔ေျပာနိင္တာလဲ။ ဒီေမးခြန္းေလးမ်ားကုိ ေက်းဇူးျပဳၿပီး ေျဖၾကားေပးေတာ္မူပါဘုရား။

ခုေမးထားတဲ့ ေမးခြန္းမ်ားကုိ အစအဆံုးနားလည္ေအာင္ ဘယ္လုိျပဳလုပ္လွ်င္ ဘယ္လုိရမယ္၊ ဘယ္လုိျမင္မယ္၊ဘယ္လုိခံစားရတယ္ဆုိတာေတြ ေပၚလြင္ေအာင္တရားသေဘာေလးပါ ေရးသားတင္ျပေပးလုိက္ပါတယ္။ ေသခ်ာဖတ္ၿပီး နားလည္ေအာင္ အဖန္ဖန္သံုးသပ္ၾကည့္လွ်င္ေတာ့ သိျမင္ရွင္းလင္းလာပါလိမ့္မယ္။

ပထမဦးဆံုး နိဗၺာန္ကုိ သိျမင္ခံစားေရာက္ရွိဖုိ႔ရန္အတြက္ ၀ိပႆနာအရင္ မွတ္ရပါမယ္။ ၀ိပႆနာစရႈ႕တဲ့အခါ မိမိခႏၶာကုိယ္မွာ ေ၀ဒနာထူးထူးျခားျခားေပၚတဲ့သူဆုိရင္ ေ၀ဒနာကုိရႈ႕ပါ။ စိတ္ထူးထူးျခားျခားေပၚတဲ့သူဆုိရင္ စိတ္ကုိရႈ႕ပါ။ မိမိခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ ျဖစ္ပ်က္မႈကို သိျမင္တယ္ဆုိရင္ ခႏၶာကုိယ္ကုိ အာရံုျပဳရႈ႕ပါ။ မိမိဉာဏ္မွာ တရားသေဘာမ်ားကုိ နားလည္သေဘာေပါက္တယ္ဆုိရင္ တရားမ်ားကုိ ဆင္ျခင္စဥ္းစားရႈ႕မွတ္ေပးပါ။ အဲဒီလုိရႈ႕မွတ္ပြားမ်ားမႈမ်ားလာရင္ သံသရာစက္ကုိ လည္ေစတတ္တဲ့ ကိေလသာေတြ ပါးပါးသြားပါလိမ့္မယ္။ ကုိယ္ႀကိဳက္ရာကုိယ္႐ႈလို႔ ေ၀ဒနာျဖစ္ပ်က္ေတြဆံုး၊ စိတ္ျဖစ္ပ်က္ေတြဆံုး၊ ႐ုပ္ျဖစ္ပ်က္ေတြဆံုးသြားရင္ မဂၢင္ရွစ္ပါးျပည့္တဲ့ မဂၢသစၥာအစစ္ေပၚလာပါမယ္။ တစ္မဂ္ေပၚရင္ ေသာတာပန္၊ ေနာက္တစ္မဂ္ေပၚရင္ သကဒါဂါမ္၊ ေနာက္တစ္မဂ္ထပ္ေပၚေတာ့ အနာဂါမ္၊ ေနာက္တစ္မဂ္ထပ္ေပၚလာပါက ရဟႏၲာျဖစ္သြားပါတယ္။ အဲဒီလို ေနာက္ဆံုးမဂ္သိျမင္ဆုိက္ေရာက္ၿပီးဆုိလွ်င္ ေနာက္ခႏၶာႀကီး မလာႏုိင္မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။

အဲဒီလုိခႏၵာကုိယ္ဆက္မျဖစ္ေတာ့တဲ့ ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္ေတြစုတိစိတ္က်ေတာ့ ဒုကၡေတြ အကုန္သိမ္းသြားပါတယ္။ ဇာတိဒုကၡ၊ ဇရာဒုကၡ၊ ဗ်ာဓိဒုကၡ၊ မရဏဒုကၡ၊ ေသာက၊ ပရိေဒ၀၊ ဒုကၡ၊ ေဒါမနႆ ဥပါယာသေတြ မျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္ ပရိနိဗၺာန္စံတာသည္ ဒုကၡသိမ္းသြားတာပဲလုိ႔ မွတ္ရပါမယ္။ ပုထုဇဥ္ေတြ ေသၾကတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒုကၡဆက္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒုကၡသိမ္းတဲ့ပုဂၢိဳလ္နဲ႔ ဒုကၡဆက္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ ျခားနားသြားေအာင္ မဂ္က လုပ္ေပးလုိက္တာပါ။

ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္သည္ စုတိစိတ္က်ၿပီးတဲ့ေနာက္ ေနာင္ခႏၶာ ေနာင္ဇာတိေတြမရေတာ့ဘဲ ဒုကၡသိမ္းလို႔ ဒုကၡၿငိမ္းသြားပါတယ္။ ပုထုဇဥ္မ်ားစုတိစိတ္က်ၿပီးရင္ေတာ့ ဒုကၡ၀န္ထုပ္တစ္ခုကိုခ်ၿပီး ခႏၶာဒုကၡ၀န္ထုပ္ တစ္ခါေျပာင္းထမ္းရပါတယ္။ ဒုကၡ၀န္ေျပာင္းထမ္းတဲ့ သေဘာေလးပဲ တစ္ဘ၀ႏွင့္တစ္ဘ၀ ကြာျခားသြားတာကုိပဲ ဘ၀ေျပာင္းတဲ့လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ အေသဒုကၡၿပီး အေနဒုကၡအသစ္ျပန္ယူလုိက္တဲ့ သေဘာပါ။ ရဟႏၲာမ်ားမွာ အေသဒုကၡၿပီးတာနဲ႔ အေနဒုကၡမရွိေတာ့ပါဘူး။ သူ႔ဒုကၡေတြ ဒီမွာတင္ ထားပစ္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ဒုကၡေတြ အကုန္သိမ္းသြားပါတယ္။ ကိေလသာေတြ ကင္းစင္ေအာင္လုပ္ထားတဲ့ ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္သည္ ဒုကၡခ်ဳပ္ၿငိမ္း ႐ုပ္သိမ္းတာကို နိဗၺာန္လုိ႔ေခၚပါတယ္။ အေသဒုကၡေတြသိမ္းၿပီး အေနဒုကၡေတြ မလာတာမျဖစ္ေတာ့တာဟာ နိဗၺာန္ပါပဲ။

ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္စုတိၿပီးေနာက္ ဘယ္ၾကြသြားလဲဆုိရင္ သူ႔ဒုကၡေတြ သူ႔မဂ္ဉာဏ္နဲ႔ သူသိမ္းသြားၿပီး ဒုကၡခပ္သိမ္းၿငိမ္းတဲ့ နိဗၺာန္ကုိ ေရာက္သြားပါတယ္။ ဒုကၡသေဘာမွ သုခသေဘာသို႔ သက္ေရာက္သြားတာ၊ ဒုကၡခ်ဳပ္၍ သုခေပၚလာတာကို နိဗၺာန္လုိ႔ ေခၚဆုိရပါတယ္။ ပုထုဇဥ္ကေတာ့ ဒီဘ၀ အေသဒုကၡၿပီး အေနဒုကၡနဲ႔ ျပန္ဆက္ရတယ္။ ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္က ဒုကၡသိမ္းတဲ့ပုဂၢိဳလ္၊ ပုထုဇဥ္က ဒုကၡဆက္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဦးဇင္းတုိ႔သတၱ၀ါမ်ားသည္ မဂ္ဉာဏ္ ဖိုလ္ဉာဏ္ရေအာင္လုပ္ေနၾကျခင္းသည္ ဒုကၡသိမ္းခ်င္လုိ႔၊ ဒုကၡသိမ္းရာနိဗၺာန္ကုိ ရခ်င္ လုိခ်င္လုိ႔ လုပ္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

နိဗၺာန္ဘယ္မွာရွိသလဲဆုိတာကုိ ရွင္းလင္းထင္ျမင္ေအာင္ ဥပမာေလးနဲ႔ ေျပာျပပါမယ္။ မီးေလာင္းေနတဲ့အခါ ေလာင္းေနတဲ့မီးေတြၿငိမ္းသြားလွ်င္ အဲဒီေလာင္းေနတဲ့မီးေတြ ဘယ္ေရာက္သြားလဲဆုိတာ တိက်မွန္ကန္စြာ မည္သူမွ်မေျပာႏုိင္ေပ။ ထုိ႔အတူ နိဗၺာန္ဆုိတာ ဒုကၡေတြၿငိမ္းသြားတာကုိ ေခၚျခင္းေၾကာင့္ မိမိသႏၱာန္မွာ ဒုကၡမရွိေတာ့တာကုိ နိဗၺာန္ေရာက္သြားတယ္လုိ႔ ေျပာရပါမယ္။ တကယ္ေတာ့ နိဗၺာန္ဆုိတာ ေနရာဌာနနဲ႔တည္ရွိေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ နိဗၺာန္ရဲ႕တည္ရာဌာနကုိ ေျပာပါညႊန္ျပပါဆုိရင္ေတာ့ မိမိခႏၶာကုိယ္သႏၱာန္မွာရွိတဲ့ ဒုကၡေတြဟာ မီးပံုႀကီးကဲ့သုိ႔ျဖစ္ေနၿပီး အဲဒီမီးေတြၿငိမ္းသြားေသာအခါ ဘယ္မွာေရာက္သြားသလဲလုိ႔ ေသခ်ာမေျပာႏုိင္ပဲ မီးၿငိမ္းရာကုိသာ ေျပာျပႏုိင္သလုိ မိမိခႏၶာကုိယ္ထဲမွာရွိေသာ ဒုကၡဆင္းရဲေတြ ဘယ္မွာေပ်ာက္သြားလဲဟု မေျပာျပႏုိင္ေသာ္လည္း မိမိခႏၶာကုိယ္ထဲမွာရွိတဲ့ ခ်မ္းသာမႈကုိပဲ နိဗၺာန္ရဲ႕ေနရာဌာနဟု ညႊန္ျပေျပာဆုိရပါမယ္။

တဖန္ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး ဘယ္လုိဒုကၡၿငိမ္းျခင္းေတြ ခံစားရသလဲဆုိတာကုိလည္း ဦးဇင္း ဥပမာေလးနဲ႔ ေျပာျပေပးပါမယ္။ ကင္ဆာေရာဂါကဲ့သုိ႔ ဆင္းရဲျခင္းဒုကၡမ်ားစြာ ခံစားေနရေသာ လူနာတစ္ေယာက္သည္ သူ႔ဒုကၡမ်ားကုိ မခံစားႏုိင္တဲ့အခါ ဆရာ၀န္ျဖစ္သူက သူ႔အား ခ်မ္းသာမႈေလးအနည္းငယ္ေတာ့ ရပါေစဆုိၿပီး အိပ္ေဆးထုိးေပးလုိက္ပါတယ္။ အဲဒီလူနာဟာ အိပ္ေဆးထုိးေပးလုိက္တဲ့အခ်ိန္ကစၿပီး တစ္ညလံုးသူ႔မွာ နာက်င္မႈစတဲ့ဆင္းရဲေတြ ၿငိမ္းခ်မ္းေနပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း အိပ္ေဆးအရွိန္ကုန္လာတဲ့အခါ လူနာႏုိးလာပါတယ္။ သူအိပ္ေဆးေၾကာင့္ အိပ္ေပ်ာ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဆင္းရဲေတာ့ ၿငိမ္းေနပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္ သူဘာခံစားရလဲဆုိေတာ့ ဘာမွလည္း မခံစားရပါဘူး။ ေကာင္းတာမခံစားရေသာ္လည္း ဆင္းရဲဒုကၡေတြကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေနပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ သူႏုိးလာတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ အနာေရာဂါရဲ႕ နာက်င္မႈဒုကၡေတြ ခံစားရျပန္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကိေလသာမ်ားကုန္ေအာင္ လုပ္ထားတဲ့ပုဂၢိဳလ္ရဲ႕သႏၱာန္မွာ ဘယ္လုိၿငိမ္းခ်မ္းမႈခ်မ္းသာကုိ ခံစားရသလဲဆုိရင္ လူနာအိပ္ေဆးထုိးထားတဲ့အခ်ိန္၌ ခံစားမႈမရွိဘဲ ဆင္းရဲဒုကၡေတြၿငိမ္းေနတဲ့ ခ်မ္းသာမႈမ်ိဳးကုိ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာလုိ႔ ဥပမာတင္စားေျပာရပါမယ္။ ဒါက အားလံုးနားလည္ေအာင္ ဥပမာႏိႈင္းယွဥ္ၿပီး ေရးလုိက္ရတာပါ။ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာဟာ ဒီထက္မက သာလြန္မွာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ ဒီေလာက္ဆုိ ေမးထားတဲ့ ေမးခြန္းမ်ားထဲက နိဗၺာန္ကုိ ႀကိဳတင္ျမင္ႏုိင္သလား၊ ဘယ္လုိျမင္ရတာလဲဆုိတာ နားလည္ေလာက္မည္ ထင္ပါတယ္။


သတၱ၀ါတုိင္းဟာ ဆင္းရဲဒုကၡအမ်ိဳးမ်ိဳးမွ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာကုိေတာ့ လုိခ်င္ၾကပါလိမ့္မည္။ အဲဒီလုိ လုိခ်င္လွ်င္ေတာ့ ဆင္းရဲဒုကၡေတြၿငိမ္းၿပီး ခ်မ္းသာမႈသာရွိတဲ့ နိဗၺာန္ကုိရေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိမလုပ္ဘူးဆုိရင္ေတာ့ ဆင္းရဲဒုကၡေတြ ဆက္တုိက္ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ သံသရာစက္၀ုိင္းႀကီးထဲမွာ က်င္လည္က်ရဦးမွာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ အားလံုး ဒုကၡေတြထပ္မျဖစ္ေအာင္ ကုိယ့္ဒုကၡသူမ်ားဒုကၡေရာက္မည့္အရာမ်ားမွ ေရွာင္ၾကဥ္ႏုိင္ၾကပါေစလုိ႔ ဆႏၵျပဳရင္း နိဂံုးခ်ဳဳပ္လုိက္ရပါေပသည္။