ဒီေန႔ေတာ့ လူသစ္ေတြေရာက္လာလုိ႔ ၀ိပႆနာလက္ေတြ႕လုပ္နည္းကုိစၿပီး ေဟာရလိမ့္မယ္။ ၀ိပႆနာအလုပ္စမယ္ဆုိရင္ မိမိစိတ္ဟာ အဓိပတိ ၃-ပါး အားထားရမယ္။(အဓိပတိသုံးပါးကုိ တရားအားထုတ္ရာ၌ ေရွးဦးမွတ္ဖြယ္တြင္ ေဖာ္ျပေပးပါမယ္)။ တရားထုိင္တဲ့အခါ ဆိတ္ၿငိမ္တဲ့ေနရာမွာထုိင္ပါ။ ဆိတ္ၿငိမ္တဲ့ေနရာဟာ ေတာပါပဲ။ ဘုရားကုိ ရွိခုိးကန္႔ေတာ့၊ မိမိခႏၶာကုိ တရားမထုိင္မီ ဘုရားကုိလွဴထားပါ။ ၿပီးေတာ့ သမၼာေဒ၀- နတ္ေကာင္းနတ္ျမတ္ေတြကုိ ေမတၱာပုိ႔ အမွ်ေ၀ပါ။ ခႏၶာကုိယ္ ထားပုံထားနည္းကေတာ့ အခ်ိန္ၾကာၾကာတရားအားထုတ္ႏုိင္ေအာင္ တည့္တည့္မတ္မတ္ထုိင္ပါ။၀င္သက္ ထြက္သက္ = အာနာပါနကုိ စိတ္တည္ၿငိမ္ၿပီး သမာဓိရေအာင္လုပ္ပါ။ ၀င္ေလလဲသိ ထြက္ေလလဲသိၿပီးေနရင္ ၾကာေတာ့ သမာဓိလဲ အားေကာင္းလာမယ္။ အဲဒီသမာဓိအားေကာင္းလာတဲ့အခိ်န္မွာ ၀ီရိယကုိ အေလွ်ာ့မေပးပဲ သတိနဲ႔ ပညာကုိကပ္ၿပီးလုိက္ပါ။
တရားထုိင္ရတာၾကာေတာ့ ႐ုပ္ေတြက ေဖာက္ျပန္လာၿပီး ေ၀ဒနာေတြ ေပၚလာတယ္။ ေတာင့္လာတာ ေညာင္းလာတာကုိ ဉာဏ္ကသိလာတယ္။ ေညာင္းတာရယ္ ေညာင္းမွန္းသိတာရယ္ ဒီ ၂-ခုကုိ ျဖစ္ၿပီးပ်က္သြားတာပဲလုိ႔ သိလုိက္ပါ။ ဒီလုိသိလုိက္တဲ့အခါမွာ ေညာင္းတဲ့႐ုပ္နဲ႔ ေညာင္းတဲ့စိတ္ မရွိေတာ့ၿပီလုိ႔ ေနာက္က ဉာဏ္နဲ႔ သိလုိက္ပါ။ ေညာင္းတာ ေတာင့္တာကုိ ျပဳျပင္မေပးသမွ် အေညာင္းဓာတ္ေတြ တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ျဖစ္ၿပီးပ်က္ေနအုံးမွာမုိ႔၊ ဒူးကေလး ေျခကေလး ဆန္႔ခ်င္တဲ့စိတ္ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ခ်င္တဲ့စိတ္ေပၚလာလိမ့္မယ္။ အဲဒီ ဆန္႔ခ်င္ ေကြးခ်င္ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ခ်င္တဲ့စိတ္ျဖစ္တာတုိ႔ ကုိယ္ဉာဏ္နဲ႔ သိလုိက္ပါ။ ဒီလုိ သိၿပီးတဲ့အခါ၊ ထုိ ဆန္႔ခ်င္ ေကြးခ်င္ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ခ်င္တဲ့ ႐ုပ္နာမ္ေတြ မရွိေတာ့ၿပီလုိ႔ ထပ္သိလုိက္ပါ။ အဲဒီလုိသိေနတုန္းမွာ ျဖတ္ဆုိအသံတစ္ခုၾကားလုိက္ရင္ “ၾကားတယ္”လုိ႔ သိပါ။ အဲဒီလို ခႏၶာ ၅-ပါးမွာ တစ္ခုခုေပၚလာတုိင္း ေပၚလာတုိင္း သိၿပီး ျဖစ္ၿပီး ေပ်ာက္ပ်က္သြားပါကလားလုိ႔ သိရမယ္။ အဲဒီလုိ အသိတရားေတြကုိ စိပ္သထက္စိပ္ၿပီးလာတာေတြကုိ ဉာဏ္နဲ႔မွတ္။ တျဖည္းျဖည္း ႐ုပ္နာမ္တရားေတြတခုၿပီးတခု ျဖစ္ၿပီးပ်က္သြားတာေတြကုိ သတိနဲ႔ စုိက္ၾကည့္ကေတြ႕လိမ့္မယ္။ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱလုိ႔ ပါဠိလုိ ႐ြတ္မေနနဲ႔ေတာ့၊ ျဖစ္ၿပီးပ်က္သြားပါကလားလုိ႔ တခုတည္းကုိသာ သတိနဲ႔စုိက္ၿပီး ၾကည့္သိေနရင္ ဆင္းရဲတဲ့သေဘာ၊ အစုိးမရတဲ့သေဘာကုိ ပုိ၍ထင္ထင္ သိျမင္လာလိမ့္မယ္။
ဒီလုိ မိမိတုိ႔ခႏၶာကုိယ္မွာ ေပၚတုိင္းေပၚတုိင္း ျဖစ္ပ်က္ေတြ ႐ႈၾကည့္ဖန္မ်ားလာရင္ မိမိရဲ႕ ခႏၶာကုိယ္ကုိ ႐ြံ႕မုန္းလာေတာ့တာပဲ၊ အဲဒီအခါမွာ မိမိရဲ႕ ခႏၶာကုိယ္ကုိ စြန္႔လႊတ္ခ်င္တဲ့စိတ္ ျဖစ္လာမယ္။ ခႏၶာကုိယ္ရွိရင္ ဒီလုိျဖစ္ပ်က္ဒုကၡနဲ႔ မကင္းႏုိင္ပဲ၊ အုိ, နာ,ေသ ဆုိတဲ့ ဒုကၡသစၥာနဲ႔ ေတြ႕ၾကရဦးမွာပဲလုိ႔ ေၾကာက္႐ြံၿပီး မိမိခႏၶာကုိယ္ကုိပဲ ႐ြံမုန္းလာမယ္။ ျဖစ္ပ်က္ကုိ ႐ႈဖန္မ်ားလာရင္ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟ ၃-ပါးစလုံး တျဖည္းျဖည္း ေခါင္းပါးၿပီး ေနာက္ဆုံး ျဖစ္ပ်က္ဆုံးေအာင္ ပြားမ်ား အားထုတ္ဖန္မ်ားရင္ ယခုဘ၀မွာပင္ မဂ္ဖုိလ္ကုိ ရႏုိင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႀကိဳးစားၿပီး မိမိတုိ႔ ခႏၶာကုိယ္ကုိ ျဖစ္ပ်က္႐ႈၾကေပတာ့၊ ျဖစ္ၿပီးပ်က္တဲ့သေဘာမွတစ္ပါး ဘာမွမရွိဘူးဆုိတာေတြ႕ရလိမ့္မယ္။
ဉာဏ္စဥ္။ ။ အဲဒီလုိ ႐ႈဖန္မ်ားလာရင္
(၁) ဤကား႐ုပ္၊ ဤကားနာမ္လုိ႔ ပုိင္းျခားသိလာေတာ့ နာမ႐ူပ ပရိေစၦဒဉာဏ္ ရလာတယ္။
(၂) ေနာက္ နာမ္႐ုပ္တုိ႔၏ျဖစ္ေပၚရင္းအေၾကာင္းတရားတုိ႔ကုိ ဆင္ျခင္ၿပီး ဒီနာမ္႐ုပ္ဟာ အ၀ိဇၨာ၊ တဏွာ၊ ဥပါဒါန္၊ ကံ ဆုိတဲ့အေၾကာင္း ေလးပါးေၾကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့ အက်ဳိးတရားပါကလား၊ အေၾကာင္းလဲျဖစ္ပ်က္၊ အက်ဳိးလဲျဖစ္ပ်က္ပဲလုိ႔ ေရွးအတိတ္ဘ၀က “အ၀ိဇၨာ၊ တဏွာ၊ ဥပါဒါန္၊ ကံ” အေၾကာင္းတရားတုိ႔ကုိ ရွာမွီးသိမ္းဆည္းႏုိင္တဲ့ ပစၥယပရိဂၢဟဉာဏ္ ရလာမယ္။
(၃) ေနာက္ ႐ုပ္နာမ္တုိ႔၏ “ျဖစ္ၿပီး၊ ျဖစ္ဆဲ၊ ျဖစ္လတၱံ႕”တုိ႔ကုိ အတိတ္၊ ပစၥဳပၸန္၊ အနာဂတ္ဆုိတဲ့ ကာလသုံးပါးကုိ ပုိင္းျခား၍ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱဟူေသာ လကၡဏာေရး ၃-ပါးျဖင့္ ဆင္ျခင္သုံးသပ္ျခင္းတည္းဟူေသာ သမၼသနဉာဏ္ အဆင့္သုိ႔ ေရာက္လာမယ္။
(၄) ေနာက္ ယခုျဖစ္ဆဲ ပစၥဳပၸန္႐ုပ္နာမ္တုိ႔၏ ခဏမစဲ တသဲသဲ ျဖစ္ပ်က္ေနမႈကုိ ႐ႈျခင္းဆုိတဲ့ ဥဒယဗၺယဉာဏ္ ေပၚလာမယ္။
(၅) ေနာက္ ႐ႈဖန္မ်ားလာရင္ အပ်က္ကုိသာ သိျမင္လာတဲ့ ဘဂၤဉာဏ္ ေပၚလာမယ္။
(၆) ဒီလုိ႐ႈဖန္မ်ားလာရင္ ႐ုပ္နာမ္တုိ႔၏ ပ်က္မႈ ခ်ဳပ္မႈကုိသာ ျမင္လာသျဖင့္၊ ေၾကာက္ဖြယ္ရာေဘးႀကီးလုိ႔ထင္လာတဲ့ ဘယဉာဏ္ ေပၚလာမယ္။
(ရ) ေနာက္ ႐ုပ္နာမ္တုိ႔၏ ခ်ဳပ္ပ်က္မႈစေသာ အျပစ္ေတြကုိ ထင္ျမင္လာတဲ့ အာဒီန၀ဉာဏ္ ရလာမယ္။
(၈) ေနာက္ မိမိခႏၶာကုိယ္တည္းဟူေသာ ႐ုပ္နာမ္ တုိ႔ကုိ ၿငီးေငြ႕စိတ္ပ်က္ မႏွစ္သက္တဲ့ နိဗၺိႏၵဉာဏ္ ျဖစ္လာမယ္။
(၉) ေနာက္ မိမိခႏၶာကုိယ္တည္းဟူေသာ ႐ုပ္နာမ္ဓမၼသခၤါရတုိ႔မွ လြတ္ခ်င္လုိတဲ့ မုၪၥိတုကမ်တာဉာဏ္ ေရာက္လာမယ္။
(၁၀) ထုိမွတဆင့္ ႐ုပ္နာမ္ေတြရဲ႕မၿမဲမႈ ဆင္းရဲမႈ အစုိးမရမႈေတြကုိ အျပင္းအထန္အားထုတ္မႈေၾကာင့္ အလြန္ထင္ျမင္လာတဲ့ ပဋိသခၤါဉာဏ္ ေရာက္လာမယ္။
(၁၁) ေနာက္ ႐ုပ္နာမ္ဓမၼသခၤါရတုိ႔ကုိ မခ်စ္မမုန္းပဲ လ်စ္လ်ဴ႐ႈတတ္တဲ့ သခၤါ႐ုေပကၡာဉာဏ္ ေပၚလာတယ္။
(၁၂) ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေရွ႕ဉာဏ္ ေနာက္ဉာဏ္ကုိ လကၡဏာေရးသုံးပါးျဖင့္ အႏုလုံပဋိလုံ ႐ႈပြားတဲ့အခါမွာ ၂-ဉာဏ္လုံးနဲ႔ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ အႏုေလာမဉာဏ္ ျဖစ္ေပၚလာမယ္။
(၁၃) ေနာက္ ပုထုဇဥ္တုိ႔၏ အႏြယ္ကုိျဖတ္၍ အရိယာတုိ႔၏ အႏြယ္ကုိျဖစ္ေစတဲ့ ေဂါၾတဘူဉာဏ္ ေပၚလာမယ္။
(၁၄) ေနာက္ (သဥပါဒိေသသ) နိဗၺာန္ကုိသိျမင္တဲ့ မဂ္ဉာဏ္ႏွင့္
(၁၅) မေရွးမေႏွာင္းပင္ ထုိနိဗၺာန္၏အက်ဳိးကုိ ခံစားတဲ့ ဖုိလ္ဉာဏ္ ေပၚလာမယ္။
(၁၆) ေနာက္ မဂ္ကုိ ဆင္ျခင္ျခင္း၊ ဖုိလ္ကုိ ဆင္ျခင္ျခင္း၊ နိဗၺာန္ဆင္ျခင္ျခင္း၊ ပယ္ၿပီးေသာ ကိေလသာကုိဆင္ျခင္ျခင္း၊ မပယ္ရေသးေသာ ကိေလသာကုိ ဆင္ျခင္ျခင္းဆိုတဲ့ ဉာဏ္ ၅-ပါးကုိ ဆင္ျခင္တဲ့ ပစၥေ၀ကၡဏာဉာဏ္ ေရာက္လာလိမ့္မယ္။
ဒါေၾကာင့္ အလြန္ေတြ႕ႀကဳံခဲလွစြာေသာ ဘုရားသာသနာေတာ္နဲ႔ ႀကဳံခုိက္၊ ဆရာသမားေကာင္းနဲ႔လဲေတြ႕ခုိက္ ရခဲလွတဲ့ လူ႕ဘ၀ကုိရေနခုိက္မွာ ယခုအခ်ိန္ကစၿပီး အ႐ုိးႀကီးပြားေရးကုိ မလုပ္ၾကပဲ အ႐ုိးကဓာတ္ေတာ္ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကပါ။ အ႐ုိး, အေသြး, အသားက ဓာတ္ေတာ္ျဖစ္တယ္ဆုိတာ၊ အေမ ေမြးကတည္းက ျဖစ္လာတာမဟုတ္ဘူး။ တရားကုိ အားထုတ္လုိ႔ တရားကျပဳျပင္ေသာေၾကာင့္ တရားသေဘာအရ ဓာတ္ေတာ္ျဖစ္လာရတယ္လုိ႔မွတ္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ တရားအလုပ္ကုိ ႀကိဳးႀကိဳးကုတ္ကုတ္ အားထုတ္ဖုိ႔ သတိေပးလုိက္ပါတယ္။

မုိးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ၾသ၀ါဒတရားမ်ားမွ
(၁၃၁၇-ခု ေတာ္သလင္းလဆန္း ၁၃-ရက္ေန႔၌ ေဟာၾကားသည္)