(၁)အလံုးစံု ညိဳေမာင္းတဲ့အေရာင္။ (၂) အ၀ါေရာင္။ (၃) အနီေရာင္။ (၄) မည္းနက္တဲ့အေရာင္။ (၅) ကင္းေျခမ်ားေက်ာကုန္းအေရာင္။ (၆) ဖက္ရြက္ေရာ္လို ေဖ်ာ့ေတာ့တဲ့အေရာင္မ်ားျဖစ္ၾကတယ္။ဒီ ေျခာက္မ်ဳိးဟာ သကၤန္းအတြက္မအပ္တဲ့အေရာင္မ်ားျဖစ္ပါတယ္။
နားလည္ေအာင္တစ္ပါးစီ ေျပာရရင္ ညိဳတယ္ဆိုတာ ဆံပင္နက္ညိဳမဟုတ္ပါဘူး။ ေကာင္းကင္အေရာင္ ျပာညိဳမ်ဳိးျဖစ္တယ္။ဒါေၾကာင့္ သကၤန္းအျပာေရာင္ မဆိုးအပ္ဘူး။ ေမာင္းတယ္ဆိုတာက အမဲ အျပာ အနီ သံုးေရာင္စပ္ထားတဲ့ မဥၨိ႒ အနီေဖ်ာ့ ပန္းေရာင္ကိုေခၚတယ္။ ဒီပန္းေရာင္လဲ မဆိုးအပ္ဘူး။ ပီးေတာ့ အ၀ါေရာင္ဆိုတာက ၀ါေရႊတဲ့အေရာင္၊ ျဖစ္တယ္။ ဒီ၀ါေရႊတဲ့အေရာင္လဲ မအပ္ပါဘူး။ အနီေရာက္ဆိုတာက ဒီေနရာမွာ နီလြန္းတဲ့အေရာင္ျဖစ္တယ္၊ လယ္ေခါင္ရမ္းပြင့္အေရာင္နဲ႔ႏိႈင္းျပထားပါတယ္။ ယခုအခါ ၾကက္ေသြးအေရာင္၊ ငါးရွဥ္႔ေသြးအေရာင္မ်ားလို႔ေခၚေနၾကတဲ့အေရာင္မ်ားျဖစ္တယ္။ ထုိအေရာင္ကိုလဲမဆိုးေကာင္းပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခု နက္ေသာအေရာင္ဆိုတာကုိ ဆင္ပုတီးေစ့အဆင္းနဲ႔ႏိႈင္းထားပါတယ္။ ဆင္ပုတီးေစ့ဟာ မီးေသြးလိုမည္းနက္ေနတဲ့အတြက္ သကၤန္းကို မီးေသြးအေရာင္လဲ မဆိုးသင့္ပါဘူး။ ပီးေတာ့ ကင္းေျခမ်ားရဲ႕ေက်ာကုန္း အေရာင္ျဖစ္တယ္။ ကင္းေျခမ်ားရဲ႕ေက်ာကုန္းအေရာင္နဲ႔စပ္လုိ႔ေျပာရရင္ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ေဒသနဲ႔ရာသီဥတု မတူညီမႈေၾကာင့္ အေရာင္မ်ားေျပာင္းလဲတာေတြ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဧရာ၀တီေဒသမွာျဖစ္တဲ့ကင္းေျခမ်ားနဲ႔ ေအာက္ျပည္ ေအာက္ရြာမွ ျဖစ္တဲ့ ကင္းေျခမ်ားရဲ႕အေရာင္ မတူညီၾကပါဘူး။ ဧရာ၀တီဘက္မွာဆိုရင္ ကင္းေျခမ်ားရဲ႕ေက်ာကုန္းအေရာင္ဟာ အမ်ားအားျဖင့္ မည္း(မဲ)ေနတာေတြ႕ရပါတယ္။ အခ်ဳိ႕ကင္းေျခမ်ားအေရာင္က အစိ္မ္းဖက္ကို လုၿပီး
အစိမ္းပုပ္ေရာင္မ်ဳိး ျဖစ္တယ္။ စာေရးသူတို႔ တနသၤာရီတိုင္းေဒသ အတြင္းမွာေတာ့ ကင္းေျခမ်ားရဲ႕ေက်ာကုန္းအေရာင္ဟာ နီညိဳျဖစ္တယ္။ ဒီနီညိဳေရာင္သကၤန္းမ်ဳိးက ယခုျမန္မာျပည္မွာ အမ်ားဆံုး၀တ္ၾကတဲ့သကၤန္း အေရာင္မ်ဳိးျဖစ္တယ္။ အမွန္ေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာရွိတဲ့ ကင္းေျခမ်ားရဲ႕အေရာင္ဟာ အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိၾကတဲ့အတြက္ တစ္ထစ္ခ် သတ္မွတ္လို႔မရပါဘူး။ ဘုရားရွင္ပညတ္ေတာ္မူခဲ့တာက မဇၥ်ိမေဒသ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ သတိထားမဲ့အခ်က္တစ္ခုပါ။
ဒါေၾကာင့္ အိႏၵိယေဒသတစ္ခြင္မွာ ရွင္သန္ေလ့ရွိတဲ့ ကင္းေျခမ်ားရဲ႕ေက်ာကုန္းအေရာင္ကို ယူရင္ပိုၿပီးတိက်ပါလိမ့္မယ္။ ဒါျဖင့္ အိႏၵိယေဒသမွာျဖစ္တဲ့ ကင္းေျခမ်ားရဲ႕ေက်ာကုန္းအေရာင္က ဘာအေရာင္လဲလို႔ေမးရင္ တိတိပပ မေျပာႏိူင္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ပညာရွိမ်ား အေရာင္အတိအက်ကို က်မ္းဂမ္မွာေတြ႔ခဲ့ရင္ ေဖၚျပေပးေတာ္မူၾကဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ဖက္ရြက္ေရာ္လို ေဖ်ာ့ေတာ့တဲ့အေရာင္ ျဖစ္တယ္။ အခုေဖၚျပခဲ့တာေတြက မအပ္စပ္တဲ့သကၤန္းအေရာင္ေျခာက္မ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။
တစ္ခါ အပ္စပ္တဲ့အေရာင္ကို ေျပာရရင္ အနီ၊ အညိဳ၊ အ၀ါ ေရာယွက္ၿပီး မနီလြန္း မညိဳလြန္းေသာအေရာင္ရွိတဲ့သကၤန္းကို ဘုရားရွင္နဲ႔ တပည့္ရဟန္းမ်ား ၀တ္ရံုေတာ္မူၾကတယ္ လို႔ အဂၢမဟာပ႑ိ ဘဒၵႏၱ ကု႑လမေထရ္ ေရးသားျပဳစုေတာ္မူတဲ့ မဟာသုတဒီပနီက်မ္းမွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။ ထိုေဖၚျပခ်က္ဟာ ဘုရားရွင္ တားျမစ္ေတာ္မူခဲ့တဲ့ မအပ္စပ္တဲ့သကၤန္းအေရာင္ေျခာက္မ်ဳိးမွာ မပါတဲ့အတြက္ သင့္ျမတ္လွပါ ေၾကာင္း။
၀ိနည္းေတာ္နဲ႔အညီ သကၤန္းပံုသ႑ာန္
သကၤန္းကို လယ္ကန္သင္းလို လယ္ကြက္ပံုစံ ခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ဒါနဲ႔စပ္လို႔ ဘုရားရွင္ဟာ တစ္ေန႔ ရာဇၿဂိဳဟ္ျပည္မွ ဒကၡိဏဂီရိဇန ပုဒ္ကို ေဒသစာရီၾကြခ်ီေတာ္မူရာ လမ္းခလပ္မွာ မဂဓတုိင္းသားတုိ႔ရဲ႕ လယ္ကန္သင္းျပဳလုပ္ထားပံုကို ျမင္ေတာ္မူပါတယ္။ ေလးေထာင့္ကန္လယ္ကြက္ႏွစ္ကြက္ရဲ႕အၾကားမွာ လမ္းကေလးတစ္ခုရွိေနတယ္။ ဒါဟာ လယ္ကြက္ႏွစ္ခုရဲ႕ၾကားမွာ လယ္ကိုေရသြင္းဖို႔ ဖြဲ႔ထားတဲ့ ေရေျမာင္းငယ္ျဖစ္တယ္။ စနစ္တက်ဖြဲ႕ထားတဲ့ မာဂဓတို႔ရဲ႕လယ္ေျမကြက္ကို ျမင္ေတာမူတဲ့အတြက္ ဘုရားရွင္က “အာနႏၵာ….မာဂဓတို႔ရဲ႕လယ္ကန္သင္းကို ေတြ႔တယ္မဟုတ္လား” လို႔ေမးေတာမူပါတယ္။ အရွင္အာနႏၵာက “ျမင္ပါတယ္ဘုရား”လို႔ေလွ်ာက္ထား တယ္။ ထိုအခါဘုရားရွင္က “ အာနႏၵာ……..မာဂဓတို႔ရဲ႕လယ္ကန္သင္းပံုစံမ်ဳိး သကၤန္းကို စီရင္ႏိူင္မလား” ေမးေတာ္မူေတာ့ “ စီရင္ႏိူင္ပါတယ္ ဘုရား” လို႔ အရွင္အာနႏၵာက ျပန္လည္ေလွ်ာက္ထားတယ္။ ရာဇၿဂိဟ္ျပည္ျပန္ေရာက္ေတာ့ သကၤန္းကို လယ္ကြက္ပံုစံျဖတ္ေတာက္ၿပီး ခ်ဴပ္လုပ္ပါ တယ္။ ခ်ဳပ္လုပ္ၿပီးတဲ့သကၤန္းကို ဘုရားရွင္အား ျပေတာ္မူတဲ့အခါ ဘုရားရွင္က ရွင္အာနႏၵာအားခ်ီးမြန္းေတာ္မူပါတယ္။ အဲဒီမွာ ဘုရားရွင္က မျဖတ္တဲ့သကၤန္းကို မသံုးေဆာင္ရ ျဖတ္ထားတဲ့ ဒုကုဋ္၊ ကိုယ္ရံုသကၤန္းမ်ား၊သင္းပိုင္မ်ားကိုသာ သံုးေဆာင္ရမယ္လို႔ ခြင့္ျပဳေတာ္မူပါတယ္။
သကၤန္းကို အပိုင္းပိုင္းျဖစ္ေအာင္ျဖတ္ၿပီး လယ္ကြက္ပံုစံလို ခ်ဳပ္လုပ္ရမယ္လို႔ဆိုလိုပါတယ္။ သကၤန္းကို မျဖတ္ဘဲ ေျပာင္ေခ်ာထားၿပီး အနားလံုးကာ ခ်ဳပ္၀တ္လို႔မရဘူးလား၊ ဘာေၾကာင့္ လယ္ကြက္လို ျဖတ္ခ်ဳပ္ၿပီးမွ ၀တ္ခြင့္ျပဳရတာလဲလို႔ ေမးစရာ တစ္ခုရွိပါတယ္။
လယ္ကြက္ပံုသ႑ာန္ ျဖတ္ခ်ဳပ္ရတဲ့အေၾကာင္းက (၁) သူခုိးဓားျမမ်ားက သကၤန္းကိုမ်က္စိက်ၿပီး အႏၱရာယ္ျပဳမွာစိုးတာကတစ္ေၾကာင္္း။ (၂) စနစ္တက်ခ်ဳပ္ထားတဲ့အတြက္ ၾကည္ညိဳဖြယ္ျဖစ္တာကတစ္ေၾကာင္း။ (၃) ရဟန္းေတာ္မ်ားဟာ ေကာင္းမႈမ်ဳိးေစ့တို႔ရဲ႕တည္ရာ လယ္ယာေျမနဲ႔တူ တယ္ဆိုတဲ့အဓိပၸါယ္ကုိ ေဆာင္တာကတစ္ေၾကာင္း ဒီအေၾကာင္းသံုးမ်ဳိးေၾကာင့္ သကၤန္းကို လယ္ကြက္ပံုစံေလးေထာင့္အပိုင္းမ်ား ပိုင္းျဖတ္ၿပီး ခ်ဳပ္လုပ္ေစျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
သကၤန္းရဲ႕ အလ်ား x အနံ ပမာဏ
ဘုရားရွင္ရဲ႕သကၤန္းေတာ္ပမာဏနဲ႔သကၤန္းေတာ္ပမာဏထက္သာလြန္တဲ့သကၤန္းမ်ဳိးကို သံုးေဆာင္ရင္ ပါစိတ္အာပတ္သင့္ေစလို႔ပညတ္ ခ်က္ရွိပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ရဟန္းေတာ္မ်ားရဲ႕သကၤန္းဟာ ဘုရားရွင္ရဲ႕သကၤန္းေတာ္ေအာက္ ငယ္ရပါမယ္။ ဘုရားရွင္ရဲ႕သကၤန္းေတာ္ပမာဏက အလ်ား ၉ ထြာ၊ အနံ ၆ ထြာျဖစ္တယ္။
တစ္ခါသကၤန္းရဲ႕ အတိုဆံုးပမာဏကုိ ပထမကထိနသိကၡာပုဒ္ ကခၤါမွာ ဧကသီ၊သကၤန္းႀကီးအတြက္ အလ်ား ငါးေတာင္ ေတာင္ဆုပ္၊ အနံ သံုးေတာင္ ေတာင္ဆုပ္။ သင္းပိုင္အတြက္ အလ်ားက ဧကသီအတုိင္း ငါးေတာင္ ေတာင္ဆုပ္၊ အနံ က ႏွစ္ေတာင္ လို႔ဆုိထားပါတယ္။ အႀကီးဆံုးပမာဏက ဘုရားရွင္ရဲ႕သကၤန္းေတာ္ေအာက္ပမာဏရွိရင္ သံုးေဆာင္အပ္ပါတယ္။
ဆရာေတာ္ဥိးေကာ၀ိဒ(ျမိတ္)
