ျမန္မာလ (၁၂) လ ႐ွိသည့္အနက္ ၀ါဆိုလသည္ စတုတၳေျမာက္လျဖစ္သည္။
၀ါဆိုလသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေႏြရာသီႏွင့္မုတ္သံုရာသီ
ကာလအပိုင္းအျခားတြင္ျဖစ္ၿပီး၊ အဂၤလိပ္လ ဇြန္၊ ဇူလိုင္လအတြင္းတြင္
က်ေရာက္လွ်က္႐ွိသည္။ (၁၂) လရာသီ႐ွိသည့္အနက္မွ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႕သည္
အေရးပါေသာေန႕တစ္ေန႕ျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏
အစိုးရ႐ံုးပိတ္ရက္မ်ားတြင္လည္းပ
ါ၀င္သည္။ ၀ါဆို
လ၏ဆိုလိိုရင္းမွာ
၀ါ သည္ေနထိုင္ျခင္း ၊ ဆိုသည္ ရြတ္ဆိုျခင္းဟု အနက္ဖြင့္ဆိိုၾကသည္။
မိုးတြင္းသံုးလပတ္လံုး ရဟန္းေတာ္မ်ားသီတင္းသံုးရာေက်ာင္း၌
ေနထိုင္ပါ မည္ဟုအဆိုျပဳေသာလကို ၀ါဆိုလဟုေခၚဆိုသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္
၀ါဆိုလကိုပုဂံေခတ္ဦးတြင္ မယ္တာ ဟုေရးသားအသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။
ပုဂံေခတ္ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ မယ္တာ မွ ေႏြတာဟု ေျပာင္းလဲေခၚဆိုခဲ့ၾကသည္။
မယ္တာဟူေသာစကားလံုး၏အဓိပၸါယ္မွာ
မယ္ သည္လယ္ယာ ၊ မိုး ၊ ေျမ ကိုကိုယ္စားျပဳၿပီး ၊ တာ
ဆိုသည္မွာတိုင္းတာျခင္းဟု အနက္ဖြင့္ဆိုသည္။ ထို႔ေၾကာင့္
လယ္ယာမိုးေျမကိုတိုင္းတာေသာလဟုလည္းဆိုႏိုင္ပါသည္။
၀ါဆို လ၏ ေယဘုယေနထြက္ ခ်ိန္မွာ နံနက္ ၄ နာရီ ၄၈ မိနစ္ျဖစ္ၿပီး၊
ေန၀င္ခ်ိန္မွာ ညေန ၇ နာရီ ၁၂ မိနစ္ျဖစ္သည္။ ၁၂ လရာသီအနက္ ၀ါဆုိလသည္ ေန
့တာအရွည္ဆံုးလျဖစ္သည္။ ၀ါဆိုလကိုကိုယ္စားျပဳေသာရာသီမွာ
ျမန္မာအေခၚ ကရကဋ္ ၊ ပါဠိ အေခၚအားျဖင့္ ကကၠဋ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာအေခၚ၀ါဆိုလကို
ဥေရာပတိုက္တြင္ရာသီအားျဖင့္ ကင္ဆာ (Cancer) ဟုေခၚသည္။
ကိုယ္စားျပဳေသာရုပ္ပံုမွာ ပုဇြန္လံုး သို႔မဟုတ္ ကဏာန္းေကာင္ ျဖစ္သည္။
႐ုပ္ပံုအားျဖင့္ပုဇြန္လံုးႏွင့္ ရာသီအားျဖင့္ Cancer ဟူေသာအမည္သည္ ဆက္စပ္ေနသည္။ ပုဇြန္လံုးသည္ေျခေထာက္မ်ားစြာျဖင့္ ေနရာမ်ိဳးစံုသြားသကဲ့သို႔ Cancer ေခၚသည့္ေရာဂါသည္လည္းျဖစ္သည့္ေနရာတြင္မက
အျခားေနရာမ်ားသို႔
ကူးစက္ ေစသည့္အဓိပၸါယ္ကို ေဖၚညႊန္းျခင္းျဖစ္ပါသည္။
TN_CancerA ၀ါဆိုလ သို႔မဟုတ္ ကရကဋရာသီကိုကိုယ္စားျပဳသည့္ ပုဇြန္လံုး
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေတာေတာင္အင္းအိုင္ေပါမ်ားသည့္ႏိုင္ငံျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ သစ္ သီးပန္းမန္တို႔သည္လည္း ၁၂ ရာသီမျပတ္ဖူးပြင့္ေ၀ဆာေနၾကေပသည္။
၀ါဆိုလတြင္ ပြင့္ေသာပန္းမွာ ပုန္းညက္ပန္းျဖစ္သည္။ ျမတ္ေလးပန္းသည္လည္း
၀ါဆိုလတြင္ပြင့္ေသာပန္းဟု ေရွးစာဆိုမ်ားစပ္ဆိုခဲ့သည့္
ကဗ်ာလကၤာမ်ားအရမွတ္သားႏိုင္ပါသည္။ ပုန္းညက္ပင္သည္ အျမင့္ေပ ၈၀ ေက်ာ္၊ လံုးပတ္ ၁၀ ေပေက်ာ္သည္ထိႀကီးထြားႏိုင္ေသာ အပင္ေျဖာင့္သစ္ပင္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ ပုန္းညက္ပန္းမွာ အျဖဴေရာင္ျဖစ္ၿပီးႏူးညံ့ ညက္ေညာသည္။ ၀တ္ဆံမွာအ၀ါေရာင္ ျဖစ္ၿပီး အခိုင္လိုက္ပြင့္ကာေမႊးႀကိဳင္ေသာရနံ႔ရွိသည္။ 800px-Starr_010309-0546_Calophyllum_inophyllum ၀ါဆိုလတြင္ပြင့္ေသာပုန္းညက္ပန္း ၀ါဆိုလသည္ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားအတြက္
ဘာသာေရးႏွင့္ဆက္ႏြယ္ေသာ အထြက္အျမတ္ထားရာလပင္ျဖစ္သည္။ ဘုရားအေလာင္းေတာ္
တုသိတာနတ္ျပည္မွစုေတ၍ လူ႔ျပည့္၌ပဋိသေႏၶတည္သည္မွာ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔ပင္ျဖစ္သည္။
နိမိတ္ႀကီးေလးပါးကိုျမင္၍ ေတာထြက္သည့္ေန႔မွာလည္း
၀ါဆိုလျပည့္ေန႔ပင္ျဖစ္သည္။ ဘုရားျဖစ္ေတာ္ မူၿပီးေနာက္ ဓမၼစၾကာတရားဦးကို
ေဟာၾကားေတာ္မူသည့္ေန႔မွာလည္း ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔ပင္ျဖစ္သည္။ သာ၀တၳိျပည္
သရက္ျဖဴပင္ေျခရင္း၌ တိတၳိတို႔ကိုႏွိမ္နင္း၍ တန္ခိုးျပာ ဋိဟာျပေသာေန႔မွာလည္း
၀ါဆိုလျပည့္ေန႔ပင္ ျဖစ္ပါေတာ့သည္။ ထိုသို႔ထူးျခားခ်က္မ်ားႏွင့္ျပည့္စံုေနေသာေၾကာင့္ ဗုဒၥဘာသာျမန္မာလူမ်ိဳး တို႔အေနျဖင့္ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔ကို ေန႔ထူးေန႔ျမတ္အျဖစ္သတ္မွတ္ခံယူထားၾကျခင္းျဖစ္သည္။ damasayar ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔တြင္ဗုဒၥျမတ္စြာမွပဥၥ၀ဂၢီငါးပါးကို ဓမၼစၾကာတရားဦးေဟာေနဟန္(ပန္းခ်ီ) ၀ါဆိုလတြင္က်င္းပေသာပဲြေတာ္မွာ ပဥၥင္းေတာ္ခံပဲြျဖစ္သည္။ ပဥၥင္းေတာ္ခံပဲြက်င္းပရျခင္းႏွင့္ ၀ါဆုိလဟုေခၚဆိုရျခင္းမွာစပ္ဆပ္ေနပါသည္။ ၀ါဆိုလသည္မိုးရာသီျဖစ္၍ သစ္ပင္ျမက္ခင္းတိို႔ စိမ္းလန္းစိုျပည္စြာေပါက္ေရာက္သည္။ ဘုရားရွင္လက္ထက္ကရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား ၀ါဆိုလတြင္ေဒသစာရီႀကြခ်ီၾကရာ၌ လူတို႔စိုက္ပ်ိဳးထားေသာ သစ္ပင္ပန္းမန္တို႔ပ်က္စီးျခင္းသို႔ေရာက္ရ၏။ လူတို႔ကလည္း မိုးတြင္း၌ရဟန္းသံဃာတို႔ခရီးသြားၾကရာတြင္ စိမ္းဆိုေသာျမက္ခင္းတို႔ကိုနင္း၍
ပိုးမႊားသတၱ၀ါတို႔ကို ေသေက်ျခင္း သို႔ေရာက္ရွိေစသည္ဟု
ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ၾကသည္။ထို႔ေၾကာင့္ ဘုရားရွင္သည္ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔မွ
သီတင္းကြ်တ္လျပည့္ေန႔ထိ ၀ါတြင္းသံုးလပတ္လံုးသီတင္း သံုးရာေက်ာင္း၌ ၀ါကပ္၍
သံဃာအက်င့္သီလတို႔ကိုေစာင့္ထိန္းရန္ ပညတ္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔မွစ၍ သီတင္းကြ်တ္လျပည့္ေန႔ထိ ရဟန္းသံဃာအေပါင္းသည္ ေက်ာင္းေဆာင္တြင္အစံုအလင္ရွိၾကေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဒါယကာ၊ ဒါယိကာမအေပါင္းတို႔ သည္လည္း ပဥၥင္းေတာ္ခံပဲြကို ရဟန္းသံဃာအစံုႏွင့္က်င္းပၾကရာမွ
၀ါဆိုလတြင္ ပဥၥင္းေတာ္ခံပဲြက်င္းပသည့္ အစဥ္အလာျဖစ္ေပၚလာခဲ့ရသည္။ ရဟန္း၊
သံဃာ၊ ကိုရင္မ်ားသည္လည္း ၀ါတြင္း(၃)လတြင္ ရဟန္းခံ၊ ႐ွင္ျပဳ၊ နားသလုပ္ကာ
သာသနာေတာ္ တည္တံ့ခိုင္ၿမဲေရးအတြက္ အပတ္တကုတ္ႀကိဳးစားအားထုတ္ေတာ္မူရသည္။
လူပုဂၢဳိလ္မ်ားသည္လည္း ၀ါတြင္း(၃)လအတြင္း ဥပုလ္သတင္းသီလ ေဆာက္တည္ၾကသည္။
၀ါဆိုလျပည့္ေန႕တြင္ သံဃာေတာ္မ်ားအား ၀ါဆုိသကၤန္း၊ ဖေယာင္းတိုင္၊ ပန္း
စသည့္လွဴဖြယ္ပစၥည္းမ်ားကို ကပ္လွဴပူေဇာ္ၾကသည္။ ျမန္မာတို႕၏အယူအဆအရ
ယခုဘ၀တြင္ ၀ါဆိုသကၤန္း ကပ္လွဴပူေဇာ္ခဲ့ပါက ေနာင္ျဖစ္ေလရာဘ၀ဆက္တိုင္းတြင္
အ၀တ္အစားႏွင့္ပတ္သက္၍ ပူပင္စရာမ႐ွိဟုယူဆၾကသည္။
ကိုးကား – ၁၂ လရာသီ
(ေမာင္ထင္)
ေဖ႕ဘုတ္မွကူးယူေဖာ္ျပသည္။
ဟုတ္ကဲ့..နားေထာင္သြားတယ္...