တကယ္ေတာ့ ဝါဆုိသကၤန္းရဲ႕ မူရင္းအေခၚက မုိးေရခံသကၤန္းဆုိတဲ့ အေခၚအေဝၚပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါဠိလုိေတာ့ ဝႆာဝါသိက စီဝရ၊ ဒါမွမဟုတ္ ဝႆိကသာဋိက စီဝရလုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ခုေနာက္ပုိင္းေတာ့ ဒီမုိးေရခံ သကၤန္းဆုိတဲ့ အေခၚကုိ အသုံးမျပဳၾကေတာ့ဘဲ ဝါဆုိသကၤန္းဆိုတဲ့ အမည္နဲ႔ပဲ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ အသုံးျပဳျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဘယ္လုိပဲေခၚေခၚ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ဝါဆုိဝါကပ္ၾကတဲ့ ရဟန္းေတာ္မ်ား ဝါတြင္းကာလမွာ သကၤန္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ျဖစ္ေစလုိၾကတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီသကၤန္းအလွဴဟာ မုိးတြင္းကာလမွာ အပုိအေနနဲ႔ လဲလွယ္ဝတ္႐ုံ အသုံးျပဳႏုိင္ဖုိ႔ ဘုရားရွင္ ခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့တဲ့ ဝိနည္းေတာ္နဲ႔ ညီညြတ္တဲ့ သကၤန္းအလွဴျဖစ္လုိ႔လည္း မြန္ျမတ္တဲ့ စီဝရဒါနအလွဴ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီဝါဆုိသကၤန္းအလွဴ ခြင့္ျပဳျဖစ္ခဲ့ရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းက ဝိသာခါ
ဒါယိကမႀကီးရဲ႕ ေတာင္းေလွ်ာက္မႈရဲ႕ ေကာင္းမႈေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခါက ျမတ္စြာဘုရားရွင္ သာဝတၳိျပည္ ေဇတဝန္ေက်ာင္းေတာ္တြင္ သီတင္းသုံး ေနထုိင္ေတာ္မူခ်ိန္ ကၽြန္းႀကီးေလးကၽြန္းလုံးမွာ သဲသဲမဲမဲ မုိးႀကီးရြာသြန္းခဲ့ပါတယ္။ ေလးကၽြန္းလုံး မုိးႀကီးရြာသြန္းတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘုရားရွင္က ရဟန္းေတာ္မ်ားကုိ မုိးေရခံဖုိ႔၊ မုိးေရးခ်ိဳးဖုိ႔ ခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ရဟန္းေတာ္မ်ားဟာ သကၤန္းအပုိ အလွဴခံခြင့္ မရွိၾကေသးတဲ့အတြက္ မုိးေရးခ်ိဳးတဲ့အခါ သကၤန္းအားလုံးကုိခၽြတ္ၿပီး မီးေမြးတုိင္းဖေမြးတုိင္း မုိးေရးခ်ိဳးျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ တုိက္တုိက္ဆုိင္ဆုိင္ ဆုိသလုိ အဲဒီေန႔မွာ ဘုရားအမႈးရွိတဲ့ သံဃာေတာ္မ်ားကုိ ဆြမ္းကပ္ဖုိ႔ ပင့္ေလွ်ာက္ထားတဲ့ ဝိသာခါ ဒါယိကာမႀကီးကလည္း အလုပ္အေကၽြး တစ္ေယာက္ကုိ ဘုရားေက်ာင္းသြားၿပီး ဆြမ္းကိစၥ အေၾကာင္းၾကားဖုိ႔ ေစလႊတ္လုိက္ပါတယ္။ အလုပ္အေကၽြး ဒကာမဟာ ေက်ာင္းေရာက္တဲ့အခါ မုိးေရခ်ိဳးေနၾကတဲ့ ရဟန္းေတာ္မ်ားကုိေတြ႕ၿပီး ေက်ာင္းမွာရဟန္းေတာ္မ်ား မရွိဘဲ အဝတ္မဝတ္တဲ့ ဒိ႒ိတကၠဒြန္းေတြပဲ ေတြ႕ခဲ့ရေၾကာင္း ဝိသာခါကုိ ျပန္ေျပာျပပါတယ္။ အေျခအေန အရပ္ရပ္ကုိ သိေနတဲ့ ဝိသာခါက ဉာဏ္နဲ႔ဆင္ျခင္ၿပီး ဒါဟာ ရဟန္းေတာ္မ်ား မုိးေရးခ်ိဳးေနၾကတာ ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း၊ ဒါေပမယ့္ သဒၶါတရားနည္းသူမ်ားက တကၠဒြန္းမ်ားနဲ႔ အထင္မွားႏုိင္ေၾကာင္း သေဘာေပါက္ကာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ၾကြေတာ္မူလာတဲ့အခါ ရဟန္းေတာ္မ်ားအတြက္ ဝႆိကသာဋိက စီဝရေခၚ မုိးေရခံ သကၤန္းကုိ လွဴဒါန္းခြင့္ျပဳဖုိ႔ ေတာင္းပန္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့ပါတယ္။ ဒါကုိ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကလည္း ဝိနည္းသိကၡာပုဒ္ ပညတ္ကာ မုိးေရခံသကၤန္း အလွဴခံမႈကုိ ခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး ဒီေန႔အထိ မုိးေရခံသကၤန္းေခၚ ဝါဆုိသကၤန္း ကပ္လွဴျခင္း အစဥ္အလာ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဆုိေတာ့ကား မုိးေရခံ သကၤန္းေခၚ ဝါဆုိသကၤန္း ခြင့္ျပဳၿပီးတဲ့ ေနာက္ပုိင္းမွာ ဒီသကၤန္းကုိ လွဴဒါန္းမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အခ်ိန္ကာလ သတ္မွတ္ခ်က္အေၾကာင္းလည္း ေျပာဖုိ႔လုိလာပါတယ္။ ဒီမုိးေရခံသကၤန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရဟန္းေတာ္မ်ားအေနနဲ႔ ကုိယ္တုိင္ခ်ဳပ္လုပ္ၿပီး သုံးေဆာင္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ျပဳလုပ္ႏုိင္တဲ့ကာလက နယုန္လျပည့္ေက်ာ္ (၁)ရက္ေန႔ကစၿပီး မုိးေလးလကုန္တဲ့အထိ ရွားမွီခ်ဳပ္လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီသကၤန္းကို လွဴဒါန္းတဲ့ အလွဴရွင္မ်ား အေနနဲ႔ကေတာ့ ကာလသတ္မွတ္ခ်က္ မရွိဘဲ ဝါဆုိသကၤန္းအျဖစ္ ရည္မွန္းၿပီးေတာ့ ဝါတြင္းပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဝါပပဲျဖစ္ျဖစ္ ႀကိဳက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ႀကိဳက္သေလာက္ ဆက္ကပ္လွဴဒါန္းႏုိင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဝါဆုိသကၤန္း လွဴဒါန္းလုိတဲ့ အလွဴရွင္ေတြအတြက္ ဝါမဆုိခင္လွဴရတာတုိ႔၊ ဘယ္ေန႔ကစၿပီး ဘယ္ေန႔အထိပဲ လွဴရတာတုိ႔ စတဲ့သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ မရွိပါဘူး။ ဝါဆုိသကၤန္းလုိ႔ ရည္မွန္းၿပီး လွဴဒါန္း႐ုံနဲ႔ ဝါဆုိသကၤန္း အလွဴေျမာက္ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေတာ့ ဝါဆုိသကၤန္း အလွဴနဲ႔ ကထိန္သကၤန္းအလွဴ ၿပီးေတာ့ ႐ုိး႐ုိးသကၤန္းအလွဴ ဘယ္လုိကြာျခားလဲလုိ႔ ေမးစရာ ေမးခြန္းေတြလည္း ရွိလာႏုိင္ပါတယ္။ ေယဘုယ်ေျပာရရင္ေတာ့ စီဝရဒါနေခၚ အဝတ္သကၤန္း အလွဴဟာ ေစတနာျပတ္ၿပီး လွဴဒါန္းမယ္ဆုိရင္ အက်ိဳးတရားက အျပည့္အဝ ရၿပီးသားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶစာေပေတြမွာ အဝတ္သကၤန္းကုိ လွဴဒါန္းျခင္းဟာ အဆင္းကုိလွဴဒါန္းရာ ေရာက္တဲ့အတြက္ ႐ုပ္ရည္အဆင္း လွပျခင္းကုိ ျဖစ္ေစတတ္ေၾကာင္း၊ အျမင့္ျမတ္ဆုံး အေနနဲ႔ သကၤန္းအလွဴကုိ လွဴဒါန္းတဲ့သူဟာ ဒကာေတြဆုိရင္ ဘုရားတစ္ဆူဆူ အထံေတာ္မွာ ဧဟိဘိကၡဳ (ခ်စ္သားလာေလာ့) အေခၚခံရၿပီး အလြယ္တကူ ရဟန္းအသြင္ကုိ ရရွိေစကာ မဂ္ဖုိလ္နိဗၺာန္ ဝင္စံႏုိင္သလုိ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြ ဆုိရင္လည္း ေလာကီအက်ိဳးအေနနဲ႔ အလြန္အဖုိးထုိက္တန္တဲ့ မဟာလတာတန္ဆာကုိ ဝတ္ဆင္ျမန္းႏုိင္ၿပီး ေနာက္ပုိင္း ဘုရားသာသနာနဲ႔ ႀကဳံေတြ႕ကာ နိဗၺာန္ကုိ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏုိင္တဲ့အထိ အေထာက္အပံ့ကုိ ျဖစ္ေစေၾကာင္း စသျဖင့္ ဖြင့္ဆုိရွင္းျပထားတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါကအမ်ိဳးအမည္ မကဲြျပားတဲ့ သကၤန္းအလွဴရဲ႕ အက်ိဳးေပးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကထိန္သကၤန္းတုိ႔၊ ဝါဆုိသကၤန္းတုိ႔ ဆုိတာကေတာ့ ကာလအပုိင္းအျခား သတ္မွတ္ၿပီး လွဴဒါန္းတဲ့ အလွဴေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ စီဝရဒါနေခၚ သကၤန္းအလွဴေျမာက္႐ုံတင္မဟုတ္ဘဲ ကာလဒါနလည္း ေျမာက္တဲ့အတြက္ အက်ိဳးတရား ပုိၿပီးထူးျခားတယ္လုိ႔ ေျပာႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကာလဒါန အလွဴရဲ႕သေဘာက အက်ိဳးေပးတဲ့အခါ ကုိယ္လုိတဲ့အခ်ိန္မွာ လုိအပ္ခ်ိန္နဲ႔ကုိက္ညီတဲ့၊ လုိအပ္ခ်ိန္မွာ လုိအပ္တဲ့အရာကုိ အလြယ္တကူ ရေစႏုိင္တဲ့ အက်ိဳးထူးကုိလည္း ျဖစ္ေစတတ္ပါတယ္။

ၿပီးေတာ့ ဝါဆုိသကၤန္း အလွဴဟာ အၿမဲမျပတ္ ကုသုိလ္ျဖစ္ေစတဲ့ နိဗဒၶအလွဴ (၇)မ်ိဳးထဲမွာ ပါဝင္တဲ့ ကုသုိလ္ျဖစ္ၿပီး ဒီကုသုိလ္ကုိ အၿမဲမျပတ္ ဆင္ျခင္ပြားမ်ားေနမယ္ဆုိရင္ ေသၿပီးေနာက္ ဒုတိယ ဘဝမွာ အပါယ္မလားဘူးလုိ႔လည္း အ႒ကထာဆရာမ်ားက ဖြင့္ျပထားပါတယ္။ နိဗဒၶဆုိတာ အၿမဲမျပတ္ ကုသုိလ္ျဖစ္ေစအပ္တယ္လုိ႔ အဓိပၸါယ္ရၿပီး အဲဒီလုိ အၿမဲမျပတ္ ကုသုိလ္ျဖစ္ေစအပ္တဲ့ နိဗဒၶအလွဴ (၇)မ်ိဳးက
၁။ သရဏဂုံတည္ေနျခင္း
၂။ ငါးပါးသီလလုံၿခဳံေနျခင္း
၃။ စာေရးတံမဲအလွဴ လွဴဒါန္းျခင္း
၄။ လျပည့္လကြယ္ ၁၅ရက္ေန႔မ်ားမွာ လွဴဒါန္းတဲ့ ပကၡအလွဴ လွဴဒါန္းျခင္း
၅။ ဝါဆုိသကၤန္း ဆက္ကပ္လွဴဒါန္းျခင္း
၆။ ေရတြင္းေရကန္ တူးေဖာ္လွဴဒါန္းျခင္း
၇။ ေက်ာင္းေဆာက္လုပ္ လွဴဒါန္းျခင္း တုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအလွဴေတြထဲက နံပါတ္ (၅)အလွဴဟာ ဝါဆုိသကၤန္းအလွဴျဖစ္ၿပီး ဒီခုႏွစ္မ်ိဳးထဲက တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကုိ စဲြၿမဲေအာင္ ထိန္းသိမ္းျပဳလုပ္ထားမယ္ဆုိရင္ ဒုတိယဘဝမွာ အပါယ္မလားဘူးလုိ႔ ဆုိျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ အထူးသတိျပဳရမွာက ဝါဆုိသကၤန္းအလွဴဟာ နိဗဒၶအလွဴေတြထဲ ပါေနတဲ့အတြက္ ဒီဝါဆုိသကၤန္း အလွဴကုိ လွဴထားလုိက္႐ုံနဲ႔ အပါယ္မလားေတာ့ဘူးလုိ႔ တထစ္ခ် ေျပာလုိ႔မရပါဘူး။ နိဗဒၶအလွဴ တစ္ခုခုကုိ လုပ္ထားေပမယ့္လည္း ဒီအလွဴထက္ တစ္ျခားအပါယ္လားေစတဲ့ အကုသုိလ္ေတြက အားႀကီးေနမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ အပါယ္လားႏုိင္ပါေသးတယ္။ တစ္ျခားအကုသုိလ္ေတြ မရွိဘူးဆုိရင္ေတာ့ ဒီနိဗဒၶအလွဴထဲက တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကုိ ျပဳလုပ္ထားသူဟာ အပါယ္မလားႏုိင္ဘူးလုိ႔ ဆုိလုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ရွိေစေတာ့။ ေျပာခ်င္တာက ဝါဆုိရည္မွန္း ျမတ္သကၤန္းအေၾကာင္း ေျပာခ်င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဝါဆုိသကၤန္းအလွဴဟာ စီဝရဒါန အလွဴျဖစ္သလုိ ကာလဒါန အလွဴလည္း ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီသကၤန္းကုိ လွဴဒါန္းတဲ့သူေတြဟာ သကၤန္းလွဴရက်ိဳးအျပင္ အလုိရွိခ်ိန္မွာ လုိတာကုိ ရေစႏုိင္တဲ့ ကာလဒါနအက်ိဳးကုိလည္း ရရွိႏုိင္ၿပီး အဝတ္သကၤန္းကုိ လွဴဒါန္းျခင္းဟာ အဆင္းကုိလည္း လွဴဒါန္းရာ ေရာက္တ့ဲအတြက္ ႐ုပ္ရည္အဆင္း လွပျခင္းနဲ႔ ျပည့္စုံႏုိင္ေၾကာင္း၊ ပါရမီျပည့္ေျမာက္လုိ႔ ေနာက္ဆုံးေရာက္တဲ့ အခ်ိန္မွာလည္း သကၤန္းလွဴရတဲ့ အက်ိဳးအားေၾကာင့္ ရဟန္းဘဝကုိ အလြယ္တကူ ရရွိကာ မဂ္ဖုိလ္နိဗၺာန္အထိ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏုိင္ေၾကာင္း စသျဖင့္ ေျပာလုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ေတြ႕အေနနဲ႔ ဒီသကၤန္းလွဴဒါန္းတဲ့ ကုသိုလ္အေပၚမွာ စဲြၿမဲတဲ့စိတ္ထားနဲ႔ ကုသုိလ္တရားပြားၿပီး တျခားအပါယ္လားေစမယ့္ အကုသိုလ္တရားေတြကုိလည္း ေရွာင္ရွားထားမယ္ဆုိရင္ ေသၿပီးေနာက္ ဒုတိယဘဝမွာ အပါယ္တံခါးပိတ္ထားႏုိင္တဲ့ အက်ိဳးရလာဘ္ကုိ ရရွိခံစားေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အလွဴအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတဲ့အထဲက ဝါဆုိရည္မွန္း ျမတ္သကၤန္းအလွဴဟာလည္း အျမတ္ဆုံး အလွဴေတြထဲက အေကာင္းဆုံးအလွဴ တစ္ခုျဖစ္တဲ့အတြက္ အေၾကာင္းစုံလုိ႔ လွဴဒါန္းခြင့္ႀကဳံတဲ့အခါ ဒီအျမတ္ဆုံး အလွဴတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ဝါဆုိသကၤန္း အလွဴကုိလည္း အဆင္ေျပတဲ့အခ်ိန္မွာ အဆင္ေျပသလုိ ရည္မွန္းကာ လွဴဒါန္းၾကည့္ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းရင္း ဝါဆုိရည္မွန္း ျမတ္သကၤန္းအေၾကာင္း တစ္ေစ့တစ္ေစာင္း တင္ျပလုိက္ရပါတယ္။