တရားဆိုတာ အထပ္ထပ္ဖတ္ အထပ္ထပ္နားေထာင္မွသေဘာေပါက္နားလည္ပါတယ္။

ဦးဇင္းနားလည္သလို အတိုမွတ္နည္းကေတာ့

မနသိကာရ                = သိျခင္း
ေယာနိေသာမနသိကာရ= အမွန္ကိုသိျခင္း (အမွန္ေရာက္ေအာင္စဥ္းစားျခင္း)
အေယာနိေသာမနသိကာရ =အမွားကိုသိျခင္း (အမွားကိုသာစဥ္းစားျခင္း) လို.လြယ္လြယ္မွတ္ၾကမယ္။

ေယာနိေသာမနသိကာရ (အမွန္ကိုသိျခင္း) ဆိုတာ၊ (အေကာင္းျမင္၀ါဒ=optimism) မဟုတ္ဘူး။အေကာင္းျမင္၀ါဒသမားေတြယူတဲ့အယူက၊ ကိစၥတိုင္းကိုအေကာင္းဘက္က လွည့္ေတြး(စဥ္းစား) တဲ့သေဘာပဲ။ ေလာကမွာေကာင္းျခင္း နဲ. မွန္ကန္ျခင္း ဆိုတာႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေကာင္းတိုင္း မမွန္ဘူး။ မွန္ခဲ့ရင္ေတာ့ ေကာင္းကိုေကာင္းတယ္။

ေလာကမွာလူေတြဟာကိစၥတစ္ခုကို သူတို ့ၾကိဳက္သလိုထင္ျမင္ယူဆၾကတယ္။ ယူဆပိုင္ခြင့္လဲရွိပါတယ္။ ပုထုဇဥ္ေတြဟာ  ေမာဟဖံုးလႊမ္းေနတဲ့အတြက္ အမွန္ကို မသိနိုင္ဘူး။ သစၥာေလးပါးကို မသိၾကဘူး။ သစၥာေလးပါးဆိုတာ မွန္လဲမွန္တယ္၊ ေကာင္းလဲ
ေကာင္းတယ္။

ေလာကမွာ ကိစၥတိုင္း အခ်ိန္၊ ေနရာ၊ ပုဂၢဳိလ္ ေပၚမွာမူတည္ၿပီး ေကာင္းတယ္ဆိုတာ လူတစ္ေယာက္ ႏွင့္ တစ္ေယာက္ မတူၾကဘူး။
ဒါေပမဲ့ ပရမတၳတရားျဖစ္တဲ့ ေဒါသ(ေစတသိက္ mental factor) ကေတာ့ ဘယ္အခ်ိန္ျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္ေနရာ
မွာျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္ဘာသာ၀င္ဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္လူမ်ိဳးမွာျဖစ္ျဖစ္၊ ျဖစ္ရင္မေကာင္းဘူး၊ မွားတယ္။ ဒီလိုဘဲ ပရမတၳတရားျဖစ္တဲ့ေမတၱာတရားကေတာ့၊ ဘယ္အခ်ိန္ျဖစ္ျဖစ္ဘယ္ေနရာမွာျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္ဘာသာ၀င္ မွာဘဲျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္လူမ်ိဳးမွာဘဲျဖစ္ျဖစ္ ျဖစ္ရင္ေကာင္းတယ္၊မွန္တယ္။ ေလာကအျမင္မွန္သမွ်သည္ ေကာင္းေပမဲ့ မွန္ခ်င္မွမွန္တတ္တယ္။ ေလာကုတၱရာ (ေလာကမွလြတ္ေျမာက္ေနတဲ့) အျမင္ကေတာ့ ေကာင္းလဲေကာင္းတယ္၊ မွန္လဲမွန္တယ္။

ဥပမာ အားၿဖင့္ ။

ဒီကိစၥေပၚေပၚလာျခင္းတုန္းက ေတာ္ေတာ္၀ရုန္းသုန္းကားျဖစ္လိုက္တယ္... ဒါေပမယ္႕ ဆရာေတာ္ေတြရဲ႕ အလြန္ေကာင္းမြန္တဲ႕ ဦးေဆာင္မႈ... အလြန္ေကာင္းမြန္တဲ႕ ေျဖရွင္းမႈေတြေၾကာင္႕ အက်ဳိးေတြ အျမတ္ေတြ အမ်ားၾကီးရလိုက္ပါတယ္... ပထမဆံုးအေနနဲ႕ MCA အသင္းက အမႈေဆာင္ကိုယ္တုိင္ ထုတ္ျပန္ေပးခဲ႕ရတယ္... ေနာက္တစ္ဆင္႕အခု ျမန္မာခရစ္ယာန္အသင္းကေန ထပ္ထုတ္ျပန္ေပးတယ္...
ဒါဟာ ၾကိဳးစားမႈေၾကာင္႕ရခဲ႕တဲ႕ အက်ဳိးရလဒ္ေတြပါပဲ... ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေနာင္ဆိုရင္လည္း ဆရာဒကာမ်ား ေကာင္းမြန္စြာ စုစုစည္းစည္း ဆက္လက္လက္တဲြေဆာင္ရြက္သြားရမယ္ဆိုတဲ႕ အသိစိတ္ ကၽြန္ေတာ္စိတ္သ႑ာန္မွာ ပိုမိုစဲြျမဲသြားခဲ႕ပါတယ္...။

ျမတ္ဗုဒၶက မိမိအတြက္ ေကာင္းမႈကုသုိလ္ရမဲ့အရာမဟုတ္ရင္ မလုပ္နဲ႔၊ မႀကံစည္နဲ႔၊ မေျပာဆုိနဲ႔။ အဲဒါမ်ိဳးေတြနဲ႔ အခ်ိန္ကုန္ေနမယ္ဆုိရင္ မိမိလက္ရွိအခ်ိန္ေလးဟာ တန္ဖုိးမဲ့တဲ့အခ်ိန္ေတြ ျဖစ္သြားလိမ့္မယ္တဲ့။ ဒါေပမဲ့ ခုေခတ္လူေတြဟာ သူတုိ႔သိခ်င္တာကုိ မသိရရင္ ဗုဒၶတရားေတာ္မ်ား မွားေနသလုိ သူတုိ႔ပဲ ဗုဒၶကုိယံုၾကည္ရတာ အက်ိဳးမရွိသလုိျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ဦးဇင္းစၿပီး အြန္လုိင္းမွာ ေမးေျဖလုပ္ေပးကတည္းက လူအမ်ားဆံုးအေမးခံရတဲ့အရာဟာ ဒီျမင့္မုိရ္ေတာင္ကိစၥပဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဦးဇင္း မဟုတ္တဲ့အရာနဲ႔အခ်ိန္ကုန္မခံခ်င္လုိ႔ ေျဖမေပးခဲ့ပါဘူး။ ခုေတာ့ ေျဖမေပးရင္ ဦးဇင္းတုိ႔ဘာသာ၀င္ေတြကုိ သူမ်ားက ကဲ့ရဲ႕လုိ၍ျဖစ္ေစ၊ ပညာစမ္းခ်င္လုိ႔ျဖစ္ေစ ေမးလာတဲ့အခါ မေျဖႏုိင္မည္ဆုိးတာေၾကာင့္ ဦးဇင္းေလ့လာသိရွိသမွ် ျမင့္မုိရ္ေတာင္နဲ႔စၾကာ၀ဠာအေၾကာင္းကုိ ေရးသားတင္ျပေပးလုိက္ပါတယ္။

ကမၻာေျမႀကီးသည္ ထုထည္အားျဖင့္ ယူဇနာေပါင္း (၂)သိန္း(၄)ေသာင္းရွိတယ္။ အထက္တစ္၀က္မွာ ေျမသားျဖစ္ၿပီး ေအာက္တစ္၀က္မွာ ေက်ာက္သားျဖစ္တယ္။ ေျမႀကီးေအာက္မွာ ယူဇနာ(၄)သိန္း(၈)ေသာင္းထူေသာ ေရျပင္ေရခဲတံုးႀကီးရွိတယ္။ ေျမအထုထက္ ႏွစ္ဆႀကီးမားတဲ့ ေရျပင္ေရခဲတံုးႀကီးက ေျမျပင္ကုိ ေျမွာက္ထားျခင္း ျဖစ္တယ္။ တဖန္ ထုိေရျပင္ေရခဲတံုးႀကီးကုိ ယူဇနာ(၉)သိန္း(၆)ေသာင္းရွိတဲ့ ေလျပင္ႀကီးက ေအာက္မက်ေအာင္ ပင့္ေျမွာက္တုိက္ခက္ေပးေနတယ္။ အဲဒီေလျပင္ႀကီးေအာက္မွာမွ အဆံုးအပုိင္းအျခား မရွိေသာ ေကာင္းကင္ၾကီး တည္ရွိပါတယ္။  ထုိေကာင္းကင္ၾကီးအတြင္းတြင္ မီးကလပ္ အျပည့္ရွိေနတယ္။ ထုိေအာက္တြင္မွ ငရဲၾကီးရွစ္ထပ္ အစဥ္အတုိင္း တည္ရွိေနပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ကမၻာေျမေအာက္ပုိင္း တည္ေနပံုပါ။

စၾကာ၀ဠာတစ္ခုဟုသတ္မွတ္ေသာ ကမၻာေျမႀကီးရဲ႕အ၀န္းအက်ယ္မွာ ယူဇနာေပါင္း (၃)သန္း၊ (၆)သိန္း၊ (၁)ေသာင္း၊ (၃၅၀)ကုိ သတ္မွတ္၏။ ကမၻာေျမ၀န္းႀကီးကုိ ေက်ာက္ေတာင္ႀကီးမ်ားက ၀ုိင္း၀န္းရစ္ပတ္ၿပီး တံတုိင္းခတ္ထားၾကတယ္။ ကမၻာေျမႀကီးရဲ႕အတြင္းမွာ သမုဒၵရာေရျပင္ႀကီးရွိတယ္။ ထုိသမုဒၵရာဟာ အနက္ဟာ ယူဇနာေပါင္း(၈)ေသာင္း(၄)ေထာင္ရွိတယ္။ ေရျပင္အထက္မွာလည္း ယူဇနာေပါင္း(၈)ေသာင္း(၄)ေထာင္၊ ေရတြင္းမွာလည္း ယူဇနာေပါင္း(၈)ေသာင္း(၄)ေထာင္ရွိတယ္။ အဲဒီေရျပင္အထက္နဲ႔ေရတြင္းႏွစ္ခုေပါင္း (၁)သိန္း(၆)ေသာင္း(၈)ေထာင္ဟာ ျမင့္မုိရ္ေတာင္အျမင့္လည္း အဲဒီေလာက္အတူတူမုိ႔ ျမင့္မုိရ္ေတာင္ တည္ရွိေနပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ သမုဒၵရာရဲ႕ေရျပင္၊ ေရတြင္း၊ ေရ အနက္ စုစုေပါင္းဟာ ယူဇနာ(၂)သိန္း၊(၅)ေသာင္း၊  (၂)ေထာင္ရွိပါတယ္။ သမုဒၵရာရဲ႕အလယ္တည့္တည့္ မွာရွိတဲ့ ျမင့္မုိရ္ေတာင္ကေတာ့ အထက္ေရျပင္ တာ၀တႎသာနတ္ျပည္အထိ ယူဇနာရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ရွိသကဲ့သို႔ သမုဒၵရာအတြင္း၌လည္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္အျမင့္ ရွိပါတယ္။

ထုိသမုဒၵရာ၏ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ သီဒါေခၚေသာ ျမစ္တစ္ခုျခားၿပီး ျမင့္မုိရ္ေတာင္၏ေအာက္တစ္ ၀က္ေလာက္နိမ့္တဲ့ ယုဂႏၶိဳရ္ေတာင္ ရွိပါတယ္။ အဲဒီလုိနဲ႔ သီဒါျမစ္တစ္ခုတစ္ခုျခား ကာ ေတာင္စဥ္(၇)ထပ္ ျမင့္မုိရ္ေတာင္ကုိ ၀ုိင္းရံေနၾကပါတယ္။ ထုိျမင့္မုိရ္ေတာင္နဲ႔ေတာင္စဥ္(၇) ထပ္တုိ႔ရဲ႕ ေလးမ်က္ႏွာေရလယ္ေခါင္းတြင္ ကၽြန္းႀကီးကၽြန္းငယ္မ်ား ရွိေနၾကပါတယ္။ အဲဒီကၽြန္းမ်ားတြင္ လူစတဲ့သတၱ၀ါမ်ား ေနထုိင္ၾကတာေၾကာင့္ အေရွ႕ဘက္တြင္ရွိတဲ့ ကၽြန္းကုိ အေရွ႕ကၽြန္း၊ အေနာက္ဘက္ကုိ အေနာက္ကၽြန္း၊ ေျမာက္ဘက္ကုိ ေျမာက္ကၽြန္း၊ ေတာင္ဘက္ကုိ ေတာင္ကၽြန္းလုိ႔ သတ္မွတ္ေခၚေ၀ၚၾကေလတယ္။

ယုဂႏၶိဳရ္ေတာင္ထိပ္မွာ စတုမဟာရာဇ္နတ္ျပည္တည္ရွိေနၿပီး ျမင့္မုိရ္ေတာင္ထိပ္မွာ တာ၀တႎသာနတ္ျပည္ တည္ရွိေနပါတယ္။ဒီနတ္ျပည္(၂)ခုဟာ ေျမျပင္နဲ႔ဆက္စပ္ေနလုိ႔ ေျမျပင္ရဲ႕အျမင့္ဆံုးျဖစ္တဲ့ ေတာင္ေတြေပၚမွာ တည္ရွိေနတာပါ။ က်န္တဲ့နတ္ျပည္၊ ျဗဟၼာ့ျပည္ေတြကေတာ့ ေကာင္ကင္ေပၚမွာ တည္ရွိေနၾကပါတယ္။ ေကာင္းကင္အလႊာအထပ္ထပ္တြင္ က်န္တဲ့နတ္ျပည္မ်ားဟာ တစ္ထပ္ႏွင့္တစ္ထပ္ ယူဇနာအကြာအေ၀း ေလးေသာင္းႏွစ္ေထာင္စီအကြာျဖင့္ တည္ရွိေနၾကတယ္။ ျမင္းမုိရ္ေတာင္၏အထက္ ယူဇနာ ငါးသန္းငါးသိန္းရွစ္ေထာင္ေ၀းေသာအရပ္တြင္ ျဗဟၼာဘံုမ်ား ရွိၾကပါတယ္။ဒါကေတာ့ စၾကာ၀ဠာတစ္ခုရဲ႕ကမၻာေျမတည္ေနပံုပါ။

စၾကာ၀ဠာတစ္ခုအတြင္းမွာ ေနတစ္ခု လတစ္ခု ရွိၾကပါတယ္။ ေနနဲ႔လတုိ႔ဟာ ယုဂႏၶိဳရ္ေတာင္နဲ႔ အမွ် ေကာင္ကင္မွာ လက္ယာရစ္ လွည့္ပတ္ေနၾကေပတယ္။ ျဖစ္ေဖာ္ျဖစ္ဖက္ ပ်က္ေဖာ္ပ်က္ဖက္ စၾကာ၀ဠာေတြဟာ ၾကမ္းျပင္ေပၚ ဆန္ေတြစီခ်ထားသလုိ စၾကာ၀ဠာေတာင္ေတြ ေခြရစ္ပတ္ေနၾကပါတယ္။ ဒီစၾကာ၀ဠာလုိ တည္ရွိေနၾကေသးတဲ့ က်န္တဲ့စၾကာ၀ဠာေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာ မေရတြက္ႏုိင္ေအာင္ ရွိပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမတ္ဗုဒၶက စၾကာ၀ဠာအနႏၱ-ေရတြက္လုိ႔ေတာင္ မရႏုိင္ေအာင္ မ်ားစြာရွိတယ္လုိ႔

ေတာရေဆာက္တည္မွုကို ဝါသနာ ပါရမီရွိသည့္ ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္သည့္ အေလ်ာက္စမ္းလယ္ဥယ်ာဥ္၊ ကြမ္းလင္ေၾကာ၊ ေနာင္ရြာ၊ ဂုတ္ႀကီးရြာ၊ ခုတ္ႀကီးဂူ၊ ယက္ႀကီးေကြ႕၊ ေဗာဓိကုန္း၊ ဆန္နီေတာင္စေသာ ေတာေတာင္မ်ား၊ ဂူမ်ားတြင္ ဝါဆို၍ တရားအလုပ္ကို အားထုတ္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုသို႔ တရားအားထုတ္စဥ္ အခ်ိန္မ်ားတြင္ ေခတ္ပ်က္ႏွင့္ ၾကဳံ၍ ဗုံး၊ ေသနတ္၊ က်ည္ဆန္မ်ား က်ေရာက္ေသာလည္း ထိမွန္ျခင္း မရွိ။ က်ား၊ က်ားသစ္၊ ဝက္ဝံ ႏွင့္ ေတာဝက္မ်ားက အႏၲရာယ္ မျပဳၾကေပ။ ဆန္နီေတာင္ေတာရတြင္ ဝက္ဝံႀကီး တစ္ေကာင္က ပ်ားဖြပ္ၿပီး ပ်ားစြဲကို လာေရာက္လွူဒါန္းရာ ဆရာေတာ္က လက္မခံသျဖင့္ ဝက္ဝံႀကီးက ပ်ားေကာင္ငယ္မ်ားကို ဖယ္ရွားၿပီး မွ ျပန္လည္လွူဒါန္းခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္ႀကီး ပ်ံလြန္ေတာ္မမူမီကပင္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူေတာ့မည္ ဟူေသာသတင္းမ်ား၊ ေကာလဟလမ်ား မၾကာခဏ ထြက္ေပၚေတာ္မူခဲ့သည္။ အသည္းကင္ဆာေရာဂါ ေဝဒနာ သည္းလာ၍ ဒကာ၊ ဒကာမမ်ားက ႀကိဳးစားကုသၾကေသာ္လည္း ၁၀-၁-၉၃ ေန႔တြင္ တရားရွုမွတ္မပ်က္ဘဲ ပ်ံလြန္ေတာ္မူရွာသည္။ မပ်ံလြန္မီ ငါးႏွစ္ခန႔္က ဘုန္းႀကီးေတြ ပ်ံလြန္ေတာ္မူလၽွင္ မီးရွို႔ၾကတယ္။ တို႔မ်ားေတာ့ မီးရွို႔တာ မႀကိဳက္ဟု အလိုလို ထူးျခားစြာ မိန႔္ေတာ္မူခဲ့သည့္