ကို ေတြ႔ေနျမင္ေနရပါသည္ ။အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္၍ ဘာသာေရးအေၾကာင္းေျပာၾကရာတြင္ " အ႒ကထာ "
က ဒီလိုဖြင့္ျပတယ္ ၊ " အ႒ကထာ " က ဒီလိုဆိုတယ္ စသည္အားျဖင့္ ရွင္းျပ ေျပာဆိုမိတဲ့အခါမွာ လူငယ္
အမ်ားစုမွာ " အ႒ကထာ " ဆိုတာ ဘာကိုေျပာမွန္း သိနားလည္ၾကျခင္း မရွိၾကသည္ကို ေတြ႔ရွိရပါသည္ ။
ထို႔ေၾကာင့္ " အ႒ကထာ " ဆိုသည္မွာ အဘယ္နည္းဟု သိခ်င္သူမ်ားအတြက္ဤေနရာမွ ေဖာ္ျပလိုက္ရပါ
သည္ ။
ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ ပါဠိေတာ္တြင္ အရိပ္အျမြက္မွ် ေဖာ္ျပထားသျဖင့္ အနက္
အဓိပၸာယ္ အသိခက္ ကြယ္၀ွက္ တိမ္ျမဳပ္ေနသည္ကို သိလြယ္ျမင္လြယ္ရန္ အနက္အဓိပၸာယ္ေပၚလြင္ေအာင္
ေဖာ္ျပေသာ စကားကို " အ႒ကထာ " ဟု ေခၚသည္ ။
ပ႒ာန္းပါဠိေတာ္တြင္ " ယံ ရူပံ နိႆယ မေနာဓာတု စ မေနာ၀ိညာဏဓာတု စ ၀တၱႏၱိ " တြင္ " ယံ ရူပံ "
ဟု သာမန္မွ်သာ ေဖာ္ျပထားသည္ကို အ႒ကထာဆရာက " အၾကင္ ဟဒယ ၀တၳဳရုပ္ " ဟု ဖြင့္ျပသည္ ။
ပါဠိေတာ္လာ ေလာက၀ိဒူဂုဏ္ေတာ္တြင္ ပါ၀င္ေသာ ေလာကကို အ႒ကထာဆရာက သတၱေလာက
ၾသကာသေလာက ၊ သခၤါရေလာက ဟူ၍ သံုးမ်ဳိးစလံုးကို ယူရမည္ဟု ဖြင့္ျပသည္ ။ ဤသို႔ ေလာကသံုးပါးကို
ယူရမည္ဟု ဖြင့္ျပေသာ အ႒ကထာဆရာသည္ သတၱေလာကျဖစ္ေသာ သက္ရွိသတၱ၀ါတို႔၏ ေနထိုင္ရာ
ၾသကာသေလာကဆိုင္ရာ ကမၻာၾကီးႏွင့္တကြ ၄င္းကမၻာၾကီး ျဖစ္ပံု ၊ ပ်က္ပံု ၊ တည္ပံု ၊ ရာသီဥတု ၊ ေန , လ ၊
နကၡတ္ ဆိုင္ရာမ်ားကိုလည္း ဆက္လက္ ဖြင့္ျပရျပန္သည္ ။
ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ ဓမၼပဒ ကို ပါဠိေတာ္
ဟုေခၚသည္ ။
ဂါထာသက္သက္ျဖင့္ ေဟာၾကားထားေတာ္မူခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ ။ ယင္း ဓမၼပဒပါဠိေတာ္ ဂါထာတစ္ပုဒ္ကို ယူ
ျပီး အ႒ကထာဆရာက " ေဇာတိကမေထရ္ " စသျဖင့္ ၀တၳဳမ်ားကို ေရးသားေတာ္ မူခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ ။
ဤသို႔ ေရးသားရာတြင္ " ေဇာတိကမေထရ္ " ၏ ပစၥဳပၸန္အေၾကာင္းအရာ အတၳဳပတၱိကိုေရာ ၊အတိတ္
အေၾကာင္းအရာ အတၳဳပတၱိ ကိုပါ ေဖာ္ျပ ေရးသားခဲ့ရသည္ ။
အ႒ကထာ ကား အိႏၵိယတြင္ သဂၤါယနာသံုးတန္တင္ခဲ့ေသာ အ႒ကထာ သာသနာသကၠရာဇ္
( ၂၃၅ ) တတိယသဂၤါယနာတင္ျပီးေနာက္ ကိုးတိုင္း ၊ ကိုးဌာနသို႔ သာသနာျပဳရဟန္းေတာ္မ်ားကို ေစလႊတ္
၍ သီဟိုဠ္သို႔ သာသနာေရာက္ရွိျပီးေနာက္ပိုင္း တြင္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ သီဟိုဠ္အ႒ကထာ ႏွင့္ သာသနာ
သကၠရာဇ္ ( ၉၀၀ ) ႏွင့္ ( ၁၀၀၀ ) အတြင္း ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ စေသာ မေထရ္ျမတ္တို႔ ျပဳစုခဲ့ေသာ
အ႒ကထာသစ္မ်ား ဟူ၍ ရွိသည္ ။
တတိယသဂၤါယနာ တင္ခ်ိန္တြင္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶသာသနာကို အျမစ္ပါလွန္ရန္ ပူးသတ္ေနၾကေသာ
အယူ၀ါဒအမ်ားအျပား ေပၚေနျပီျဖစ္သည္ ။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေထရ၀ါဒသာသနာ အိႏၵိယမွ ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရ
သည္အထိ ျဖစ္ခဲ့ရသည္ ။ အထူးသျဖင့္ ျဗဟၼဏ ႏွင့္ မဟာယာန တို႔၏ သကၠတစာေပသာ ေနာက္ပိုင္းတြင္
ျပန္႔ပြားထြန္းကားလ်က္ ရွိၾကသည္ ။ ျဗဟၼဏ ႏွင့္ မဟာယာန တို႔၏ သကၠတစာေပလာ အဆိုမ်ားမွာ အမႊမ္း
တင္မႈ လြန္ကဲေသာ အေၾကာင္းအရာ အမ်ားအျပားပါ၀င္ေသာ စာေပ ျဖစ္သည္ ။ သီဟိုဠ္ကၽြန္းသို႔ သာသနာ
ေရာက္ျပီးေနာက္ ေထရ၀ါဒ ႏွင့္အျပိဳင္ မဟာယာနဂိုဏ္းမ်ားလည္း အစုအဖြဲ႕ၾကီးမားစြာ ရွိခဲ့သည္ကို
အားလံုး အသိပင္ ျဖစ္သည္ ။ ထို႔ေၾကာင့္ သီဟိုဠ္ကၽြန္းျဖစ္ အ႒ကထာမ်ားတြင္ ယင္း မဟာယာန တို႔၏ လြန္
ကဲေသာ အဆိုအမိန္႔မ်ား အရိပ္အေငြ႕ကင္းနိုင္မည္ မဟုတ္ဟု ယူဆနိုင္သည္ ။
သာသနာသကၠရာဇ္ ၉၀၀ - ၁၀၀၀ အၾကား ေအဒီ - ၅ - ရာစုအတြင္း သီဟိုဠ္ကၽြန္းသို႔ ေရာက္ရွိလာ
ေသာ ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ ၊ ရွင္ဗုဒၶတၳ စေသာ အ႒ကထာသစ္က်မ္းျပဳ အရွင္ျမတ္မ်ားသည္ သီဟိုဠ္တြင္
ရွိရင္း အ႒ကထာမ်ားကိုပင္ အေျခခံ၍ အ႒ကထာသစ္မ်ားကို ျပဳစုေတာ္မူခဲ့ရသျဖင့္ ယင္းအ႒ကထာသစ္
မ်ားတြင္ ယင္းမဟာယာန တို႔၏ လြန္ကဲေသာ အမႊမ္းတင္ အဆိုအမိန္႔ အရိပ္အေငြ႕မ်ားလည္း ပါ၀င္လာရ
ျခင္း ျဖစ္သည္ ဟု ယူဆနိုင္ျပန္သည္ ။ ယေန႔ ရဟန္းေတာ္မ်ား ၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အသံုးျပဳ ကိုးကား ေန
ၾကေသာ အ႒ကထာမ်ားမွာ အ႒ကထာသစ္မ်ားသာ ျဖစ္ပါသည္ ။ ဋီကာ မ်ားကား အလြန္ေနာက္က်မွ
ေပၚလာေသာ က်မ္းမ်ား ျဖစ္ၾကသည္ ။ အ႒ကထာသစ္မ်ား
သီဟိုဠ္ကၽြန္းတြင္ --
၁ ။ မဟာ၀ိဟာရ၀ါသီ ( ေထရ၀ါဒ )
၂ ။ အဘယဂီရိ၀ါသီ ( မဟာယာန )
၃ ။ ေဇတ၀န၀ါသီ ( ဟီနယာန ) ဟူ၍ ဂိုဏ္းၾကီးသံုးဂိုဏ္း ကြဲျပားတည္ရွိေနခ်ိန္တြင္ သာသနာႏွစ္
၉၇၆ ၊ ေအဒီ - ၄၄၂ တြင္ သီဟိုဠ္သို႔ ေရာက္ရွိလာေသာ တရုတ္ရဟန္းေတာ္အရွင္ဖာဟိယန္ သည္
အဘယဂီရိ၀ါသီဂိုဏ္းသို႔ၾကြ၍ မဟာယာန စာေပမ်ားကို ကူးယူျပီး တရုတ္ျပည္သို႔ သယ္ေဆာင္သြားသကဲ့သို႔
သာသနာသကၠရာဇ္ - ၉၆၅ - ေအဒီ - ၄၂၁ တရုတ္ရဟန္းေတာ္ဖာဟိယန္ ထက္ ( ၁၁ ) ႏွစ္ ေစာ၍ သီဟိုဠ္သို႔
ေရာက္ရွိေတာ္မူလာေသာ အရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ မေထရ္ျမတ္္သည္ မဟာ၀ိဟာရ၀ါသီဂိုဏ္းသို႔ ၾကြ၍
ေထရ၀ါဒဗုဒၶစာေပမ်ားကို ကူးယူျပီး ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ သယ္ေဆာင္ေတာ္မူခဲ့သည္ ။
ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသမေထရ္ျမတ္သည္ သီဟိုဠ္သို႔ ေရာက္ရွိေတာ္မူျပီးေနာက္ ေရွးဦးစြာ သီဟိုဠ္
ဘာသာကို သင္ယူေတာ္မူခဲ့သည္ ။ ၄င္းေနာက္ သီဟိုဠ္ဘာသာျဖင့္ ရွိေနေသာ ပိဋကစာေပမ်ားကို မာဂဓ
ဘာသာျဖင့္ ျပန္ဆို ကူးေရးေတာ္မူသည္ ။ သီဟိုဠ္သို႔ သာသနာျပဳ ရွင္မဟိႏၵမေထရ္ျမတ္တို႔ သယ္ေဆာင္၍
သင္ၾကားပို႔ခ်ခဲ့ေသာ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ား ၊ စတုတၳသဂၤါယနာတင္ခဲ့ေသာ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ား သည္ မာဂဓ
ဘာသာျဖင့္ မွတ္တမ္းျပဳစုတည္ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္း ဓမၼကထိကရဟန္းတစ္ပါးက သီဟိုဠ္ဘာသာသို႔
ေျပာင္းလဲျပန္ဆိုခဲ့သျဖင့္ ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသသီဟိုဠ္ေရာက္ခ်ိန္တြင္ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားမွာ သီဟိုဠ္ဘာသာ
ျဖင့္ ရွိေနခဲ့သည္ ။
ထို႔ေၾကာင့္ ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ သည္ ေရွးဦးစြာ သီဟိုဠ္ဘာသာကို သင္ယူျပီး ပါဠိေတာ္နည္းျဖင့္
ျပန္လည္ကူးေရးေတာ္မူခဲ့သည္ ။ ပါဠိေတာ္နည္း ဟူသည္ မာဂဓဘာသာ ျဖစ္ေၾကာင္း သာရတၳက်မ္းတြင္
ေဖာ္ျပထားသည္ ။ သီဟိုဠ္အ႒ကထာၾကီးမ်ားကို အေျခခံ၍ အ႒ကထာသစ္မ်ားကိုလည္း ေရးသားေတာ္မူ
ခဲ့သည္ ။ ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ ေရးသားေတာ္မူေသာ အ႒ကထာသစ္မ်ားတြင္ သီဟိုဠ္အ႒ကထာပါ အဆို
အမိန္႔မ်ား အက်ဳံး၀င္ျပီးျဖစ္၍ သီဟိုဠ္အ႒ကထာမ်ားကို ျပန္လည္ၾကည့္ရႈရန္ မလိုေတာ့သျဖင့္ ရွင္မဟာဗုဒၶ
ေဃာသ ၏ အ႒ကထာသစ္မ်ားျဖင့္ ပါဠိေတာ္အဖြင့္မ်ား ျပီးျပည့္စံုျပီး ျဖစ္သည္ ။
ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ အ႒ကထာသစ္မ်ားမွာ ေအာက္ေဖာ္ျပပါအတိုင္း ျဖစ္သည္ ။ -
| ၁ | ု၀ိသုဒၶိမဂၢအ႒ကထာ = နိကာယ္ေလးရပ္ သုတၱႏၱပိဋက အဖြင့္ |
| ၂ | သမႏၱပါသာဒိကာ အ႒ကထာ = ၀ိနည္း ငါးက်မ္းအဖြင့္ |
| ၃ | သုမဂၤလ၀ိလာသိနီ အ႒ကထာ = ဒီဃနိကာယ္ ပါဠိေတာ္ သံုးက်မ္းအဖြင့္ |
| ၄ | ပပဥၥသူဒနီ အ႒ကထာ = မဇၥ်ိမနိကာယ္ ပါဠိေတာ္ သံုးက်မ္းအဖြင့္ |
| ၅ | သာရတၳပကာသနီ အ႒ကထာ = သံယုတၱနိကာယ္ ပါဠိေတာ္ ငါးက်မ္းအဖြင့္ |
| ၆ | မေနာရထပူရဏီ အ႒ကထာ = အဂၤုတၱရနိကာယ္ ပါဠိေတာ္ ( ၁၁ ) က်မ္း အဖြင့္ |
| ၇ | အဌသာလိနီ အ႒ကထာ = အဘိဓမၼာ ဓမၼသဂၤဏီ ပါဠိေတာ္ အဖြင့္ |
| ၈ | သေမၼာဟ၀ိေနာဒနီ အ႒ကထာ = အဘိဓမၼာ၀ိဘင္း ပါဠိေတာ္ အဖြင့္ |
| ၉ | ပဥၥပကာရဏ အ႒ကထာ = က်န္အဘိဓမၼာ ငါးက်မ္း အဖြင့္ |
| ၁၀ | ကခၤါ၀ိတရဏီ အ႒ကထာ = ၀ိနယ ပိဋက ေဒြမာတိကာ အဖြင့္ |
| ၁၁ | ဓမၼပဒ အ႒ကထာ = ခုဒၵကနိကာယ္ ဓမၼပဒပါဠိေတာ္ အဖြင့္ |
| ၁၂ | ပရမတၳေဇာတိကာ အ႒ကထာ = ခုဒၵကပါဌ ႏွင့္ သုတၱနိပါတ္ ပါဠိေတာ္ အဖြင့္ |
၁၃
|
ဇာတက အ႒ကထာ = ငါးရာငါးဆယ္ ဇာတ္နိပါတ္ အဖြင့္
|
က်မ္းအေရအတြက္အားျဖင့္ ( ၆၇ ) က်မ္းရွိျပီး ဆ႒သဂၤါယနာတင္မူ စာအုပ္အေရအတြက္အား
ျဖင့္ ( ၃၇ ) အုပ္ ရွိၾကသည္ ။ အျခားအဆိုတစ္ရပ္မွာ ပိဋကတ္သမိုင္းလာ အ႒ကထာ ( ၈၅ ) က်မ္း ရွိသည့္
အနက္ --
ဒီဃနိကာယ္ အ႒ကထာ ( ၃ ) ၊ မဇၥ်ိမနိကာယ္ အ႒ကထာ ( ၃ ) ၊ သံယုတၱနိကာယ္ အ႒ကထာ ( ၅ ) ၊
အဂၤုတၱရနိကာယ္ အ႒ကထာ ( ၁၁ ) ၊ ခုဒၵကနိကာယ္ အပါအ၀င္ ဇာတ္ အ႒ကထာ ( ၃၁ ) ၊ အဘိဓမၼ အ႒က-
ထာ ( ၇ ) ၊ ၀ိနည္း အ႒ကထာ ( ၅ ) က်မ္းႏွင့္ ခုဒၵကပါ႒ ၊ ဓမၼပဒ ၊ သုတၱနိပါတ္ ၊ ကခၤါ၀ိတရဏီ ၊ ၀ိသုဒၶီမဂ္
အ႒ကထာ ဟူ၍ အ႒ကထာက်မ္းေပါင္း ( ၇၁ ) က်မ္းကို ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ စီရင္ေတာ္မူခဲ့သည္ဟုဆို
သည္ ။
ထိုအခ်ိန္က အ႒ကထာက်မ္းသစ္မ်ားကို စီရင္ေတာ္မူေသာ အရွင္ျမတ္မ်ားမွာ ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ
တစ္ပါးတည္း မဟုတ္ေခ် ။ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသႏွင့္ေခတ္ျပိဳင္ ရွင္ဗုဒၶတၳမေထရ္ျမတ္လည္း အ႒ကထာက်မ္း
သစ္ အနည္းအက်ဥ္းကို စီရင္ေတာ္မူခဲ့ပါေသးသည္ ။ ရွင္ဗုဒၶတၳ စီရင္ေတာ္မူခဲ့ေသာ အ႒ကထာက်မ္းမ်ား
မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္သည္ ။ --
| ၁ | မဓုရတၳ၀ိလာသိနီ အ႒ကထာ = ဗုဒၶ၀င္ ပါဠိေတာ္ အဖြင့္ |
| ၂ | ၀ိနယ၀ိနိစၦယ အ႒ကထာ = ၀ိနည္းဆိုင္ရာ အဆံုးအျဖတ္ အဖြင့္ |
| ၃ | ဥတၱရ၀ိနိစၦယ အ႒ကထာ = ၀ိနည္းဆိုင္ရာ အဆံုးအျဖတ္ အဖြင့္ |
| ၄ | အဘိဓမၼာ၀တာရ အ႒ကထာ = အဘိဓမၼာ ခုႏွစ္က်မ္း အက်ဥ္း |
၅
|
ရူပါရူပ၀ိဘာဂ အ႒ကထာ = ရုပ္နာမ္ႏွစ္ပါးကို ေ၀ဖန္ျပေသာက်မ္း
|
က်မ္းအားျဖင့္ ( ၁ ) က်မ္း ၊ အုပ္ေရ ( ၁ ) အုပ္ ျဖစ္သည္ ။ အျခားအဆိုတစ္ရပ္ကမူ ဤအရွင္သည္
ခုဒၵကနိကာယ္ အပါအ၀င္ ဗုဒၶ၀င္အ႒ကထာ ႏွင့္ သာရတၳသဂၤဟအ႒ကထာ တို႔ကို စီရင္ေတာ္မူခဲ့သည္ဟု
ဆိုသည္ ။
အ႒ကထာသစ္က်မ္းျပဳ ေခတ္ျပိဳင္ေသာ အရွင္ႏွစ္ပါး အျပင္ ၄င္း အရွင္မ်ားေနာက္မွ ေပၚေပါက္
လာေသာအ႒ကထာသစ္က်မ္းျပဳအရွင္မွာ ရွင္ဓမၼပါလမေထရ္ျမတ္ ျဖစ္သည္ ။ ဤအရွင္ျပဳစုေတာ္မူခဲ့ေသာ
အ႒ကထာသစ္မွာ --
၁ ။ ဥဒါန
၂ ။ ကၠတိ၀ုတၱံက
၃ ။ ၀ိမာန၀တၳဳ
၄ ။ ေပတ၀တၳဳ
၅ ။ ေထရဂါထာ
၆ ။ ေထရီဂါထာ
၇ ။ စရိယာပိဋက
၈ ။ ေနတၱိပါဠိေတာ္ အဖြင့္ အ႒ကထာမ်ား ျဖစ္သည္ ။
၄င္းအားလံုးကို " ပရမတၳဒီပနီ " ဟုေခၚသည္ ။ က်မ္းအားျဖင့္ ( ၈ ) က်မ္း ၊ ဆ႒မူစာအုပ္ေရး ( ရ )
အုပ္ ရွိသည္ ။
အျခားအရွင္ျမတ္မ်ား ျပဳစုေတာ္မူခဲ့ေသာ အျခား အ႒ကထာသစ္မ်ားလည္း ရွိေသးသည္ ။ ၄င္းတို႔
မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္သည္ ။
ခုဒၵကနိကာယ္ အပါအ၀င္ ဗုဒၶ၀င္အ႒ကထာ ႏွင့္ သာရတၳသဂၤဟအ႒ကထာ တို႔ကို စီရင္ေတာ္မူခဲ့သည္ဟု
ဆိုသည္ ။
အ႒ကထာသစ္က်မ္းျပဳ ေခတ္ျပိဳင္ေသာ အရွင္ႏွစ္ပါး အျပင္ ၄င္း အရွင္မ်ားေနာက္မွ ေပၚေပါက္
လာေသာအ႒ကထာသစ္က်မ္းျပဳအရွင္မွာ ရွင္ဓမၼပါလမေထရ္ျမတ္ ျဖစ္သည္ ။ ဤအရွင္ျပဳစုေတာ္မူခဲ့ေသာ
အ႒ကထာသစ္မွာ --
၁ ။ ဥဒါန
၂ ။ ကၠတိ၀ုတၱံက
၃ ။ ၀ိမာန၀တၳဳ
၄ ။ ေပတ၀တၳဳ
၅ ။ ေထရဂါထာ
၆ ။ ေထရီဂါထာ
၇ ။ စရိယာပိဋက
၈ ။ ေနတၱိပါဠိေတာ္ အဖြင့္ အ႒ကထာမ်ား ျဖစ္သည္ ။
၄င္းအားလံုးကို " ပရမတၳဒီပနီ " ဟုေခၚသည္ ။ က်မ္းအားျဖင့္ ( ၈ ) က်မ္း ၊ ဆ႒မူစာအုပ္ေရး ( ရ )
အုပ္ ရွိသည္ ။
အျခားအရွင္ျမတ္မ်ား ျပဳစုေတာ္မူခဲ့ေသာ အျခား အ႒ကထာသစ္မ်ားလည္း ရွိေသးသည္ ။ ၄င္းတို႔
မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္သည္ ။
| ၁ | သဒၶမၼပကာသနီ အ႒ကထာ = ပဋိသမၻိဒါမဂ္ပါဠိေတာ္ အဖြင့္ ။ အရွင္မဟာနာမ ေခၚ အရွင္မဟာဘိဓာန စီရင္ေတာ္မူသည္ ။ က်မ္း ( ၁ ) ၊ အုပ္ေရ ( ၂ ) အုပ္ ျဖစ္သည္ ။ |
| ၂ | သဒၶမၼပေဇၨာတ အ႒ကထာ = စူဠနိေဒၵသ မဟာနိေဒၵသ ပါဠိေတာ္ အဖြင့္ ။ အရွင္ဥပေသန ျပဳစု စီရင္ ေတာ္မူသည္ ။ က်မ္း ( ၂ ) ၊ အုပ္ေရ ( ၁ ) မျပည့္ ။ |
| ၃ | ၀ိသုဒၵဇန၀ိလာသိနီ အ႒ကထာ = အပါဒါန္ ပါဠိေတာ္ အဖြင့္ ။ က်မ္းျပဳအရွင္ မထင္ရွား ၊ အခ်ဳိ႕က အဘိဓမၼာ မူလဋီကာ က်မ္းျပဳ အရွင္အာနႏၵာမေထရ္ ၏ တပည့္ ျပဳစု စီရင္ေတာ္မူသည္ဟု ဆိုသည္ ။ က်မ္း ( ၁ ) ၊ အုပ္ေရ ( ၂ ) အုပ္ ျဖစ္ သည္ ။ |
စုစုေပါင္း အ႒ကထာက်မ္း အေရအတြက္ ( ၈၀ ) ျဖစ္ျပီး ဆ႒မူ အုပ္ေရ ( ၅၁ ) အုပ္ ရွိသည္ ။
သာသနာႏွစ္ ၁၅ - ရာစုတြင္ သီဟိုဠ္တုမူလေသာမေက်ာင္းတြင္ သီတင္းသံုးေသာ အရွင္အႏုရုဒၶါမေထရ္
ျမတ္က အဘိဓမၼာ ခုႏွစ္က်မ္း အက်ဥ္း ေရးသားေတာ္မူခဲ့ေသာ အဘိဓမၼတၳသဂၤဟ ( သျဂၤဳ ိဟ္ ) က်မ္းကို
လည္း အ႒ကထာက်မ္း အျဖစ္ ေရတြက္ထားသည္ ။ ေသးငယ္ေသာ က်မ္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ " လက္သန္း
အ႒ကထာ " ဟုလည္း ေခၚေ၀ၚလ်က္ရွိၾကသည္ ။
အ႒ကထာ ဆိုသည္ အဘယ္နည္းဟု ေဖာ္ျပရွင္းလင္းျပီးတဲ့အခါ " ဋီကာ " က်မ္းမ်ားကိုလည္း
ခ်န္ထားခဲ့၍ မရပါ ။ သို႔ျဖစ္၍ " ဋီကာ " ဟူသည္ အဘယ္နည္းဟု ဆိုေသာ္ --
အ႒ကထာတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ အနက္အဓိပၸာယ္ခက္ဆစ္မ်ားကို ထပ္ဆင့္၍ ဖြင့္ျပေသာက်မ္းကို
" ဋီကာ " ဟုေခၚသည္ ။ မူလဋီကာ ဖြင့္ျပ ရွင္းလင္းထုတ္ေဖာ္မႈ မျပည့္စံုေသးသျဖင့္ ထပ္မံ ဖြင့္ျပေသာက်မ္း
ကို " အနုဋီကာ " ဟုေခၚသည္ ။ အခ်ဳိ႕ကို " မဓုဋီကာ " ဟု ေခၚသည္ ။ အခ်ဳိ႕ကို ဂဏၭိ ၊ အခ်ဳိ႕ကို ေယာဇနာ
ဟု ေခၚသည္ ။ ဤဋီကာက်မ္းမ်ားကား အ႒ကထာ ေနာက္ အခ်ိန္ကာလ မ်ားစြာၾကာမွ ေပၚေပါက္လာျခင္း
ျဖစ္္သည္ ။ ျမန္မာျပည္ထြက္ ဋီကာက်မ္းမ်ားလည္း ရွိသည္ ။
က်မ္းကိုး ---
သာသနာႏွစ္ ၁၅ - ရာစုတြင္ သီဟိုဠ္တုမူလေသာမေက်ာင္းတြင္ သီတင္းသံုးေသာ အရွင္အႏုရုဒၶါမေထရ္
ျမတ္က အဘိဓမၼာ ခုႏွစ္က်မ္း အက်ဥ္း ေရးသားေတာ္မူခဲ့ေသာ အဘိဓမၼတၳသဂၤဟ ( သျဂၤဳ ိဟ္ ) က်မ္းကို
လည္း အ႒ကထာက်မ္း အျဖစ္ ေရတြက္ထားသည္ ။ ေသးငယ္ေသာ က်မ္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ " လက္သန္း
အ႒ကထာ " ဟုလည္း ေခၚေ၀ၚလ်က္ရွိၾကသည္ ။
အ႒ကထာ ဆိုသည္ အဘယ္နည္းဟု ေဖာ္ျပရွင္းလင္းျပီးတဲ့အခါ " ဋီကာ " က်မ္းမ်ားကိုလည္း
ခ်န္ထားခဲ့၍ မရပါ ။ သို႔ျဖစ္၍ " ဋီကာ " ဟူသည္ အဘယ္နည္းဟု ဆိုေသာ္ --
အ႒ကထာတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ အနက္အဓိပၸာယ္ခက္ဆစ္မ်ားကို ထပ္ဆင့္၍ ဖြင့္ျပေသာက်မ္းကို
" ဋီကာ " ဟုေခၚသည္ ။ မူလဋီကာ ဖြင့္ျပ ရွင္းလင္းထုတ္ေဖာ္မႈ မျပည့္စံုေသးသျဖင့္ ထပ္မံ ဖြင့္ျပေသာက်မ္း
ကို " အနုဋီကာ " ဟုေခၚသည္ ။ အခ်ဳိ႕ကို " မဓုဋီကာ " ဟု ေခၚသည္ ။ အခ်ဳိ႕ကို ဂဏၭိ ၊ အခ်ဳိ႕ကို ေယာဇနာ
ဟု ေခၚသည္ ။ ဤဋီကာက်မ္းမ်ားကား အ႒ကထာ ေနာက္ အခ်ိန္ကာလ မ်ားစြာၾကာမွ ေပၚေပါက္လာျခင္း
ျဖစ္္သည္ ။ ျမန္မာျပည္ထြက္ ဋီကာက်မ္းမ်ားလည္း ရွိသည္ ။
က်မ္းကိုး ---
| မာမက ( သုေတသီ ) | ျမင္းမိုရ္ေတာင္ ဆိုသည္မွာ |
