တစ္လကိုးသီတင္း - ဟူေသာ ေ၀ါဟာရကို ျမန္မာမႈနယ္ပယ္တြင္ သူေရာငါပါ အသုံးတြင္က်ယ္စြာ ေျပာဆိုေနၾကပါသည္။ ဘာကို ဆိုလိုပါသနည္း?။ ေမးလာလွ်င္ကား ေျဖဆိုဖို႔ ခပ္ခက္ခက္ပင္။ တစ္လကိုးသီတင္းကို အဓိပၸာယ္ဖြင့္လွ်င္ တစ္လ + ကိုးသီတင္း ဟုပင္ ဖြင့္ဆိုရပါမည္။ တစ္လဟူသည္မွာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ရက္ေပါင္းသုံးဆယ္ကာလ၊ ရက္သတၱပတ္အားျဖင့္ ေလးပတ္တာကာလကို
အေမး။ ။ အရွင္ဘုရား….သိမ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေမးခ်င္ပါတယ္ဘုရား။ သိ္မ္ ဘယ္ႏွစ္မ်ဳိးရိွပါသလဲဘုရား။ ဘာလို႔ သိမ္ကြဲျပားတာလဲ၊ ခ႑သိမ္ဆိုတာ ဘာကိုေခၚတာလဲဘုရား၊ ဘယ္သိမ္က ဘယ္လိုအာနိသင္ရွိပါလဲ၊ သိမ္၀င္အပ္၊ ခ်ည္ေတြက ဘယ္လိုမ်ား စြမ္းပါသလဲဆိုတာ ရွင္းျပေပးပါဘုရား။ သိမ္သမုတ္မယ္ဆိုရင္ သာသနာေရးဦးစီးဌာန ခြင့္ျပဳစာ ေျမစာရင္းဦးစီးဌာနေတြလည္း ပါရတယ္ဆိုတာ ၾကားမိပါတယ္ဘုရား၊ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပည့္ျပည့္စံုစံု
တစ္ခါက....ေစ်းရွိတဲ့ ရြာႀကီးတစ္ရြာမွာ ေစ်းဖိတ္ေန႔ညေနပိုင္းေရာက္တဲ့အခါမွာ ေနာက္ေန႔ေရာင္းခ်ဖို႔အတြက္ အမဲသက္ေလ့ရွိပါတယ္….. အဲဒီအခါမွာ ေနာက္ေန႔ႏြားသက္ဖို႔ ၀ယ္လာေတာ့ နြားမႀကီးတစ္ေကာင္ျဖစ္ေနတယ္အဲဒီႏြားမႀကီး၀ယ္လိုက္ေတာ့ ႏုိ႔မပ်က္ေသးတဲ့ ႏြားငယ္ေလးတစ္ေကာင္ပါလာတယ္။ႏြားမႀကီးကို ႏြားသက္ကုန္းေပၚေခၚလာေတာ့ ႏြားငယ္ သားေလးလည္း ဘာမသိညာမသိနဲ႔လိုက္ပါလာေတာ့တာေပ့ါ။ ႏြားသက္ကုန္းနဲ႔ မနီးမေ၀းမွာေတာ့
အိႏၵိယျပည္မွာဗုဒၶဘာသာဘာေၾကာင္႔ကြယ္သြားရတာလဲဆုိတာ ဘုန္းၾကီးတုိ႔ ေလ႔လာလုိ႔ ရသေလာက္ ေျပာရရင္ အေျခခံအေၾကာင္း ၃-ခုကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ ၁။ ဇာတ္၀ါဒ အလြန္ျပင္းထန္ျခင္း၊ (လူတန္းစား ခြဲျခားမႈ႕) ၂။ အတၱ၀ါဒ အလြန္ျပင္းထန္ျခင္း၊ (အစြဲၾကီးမႈ႕) ၃။ သဒၶါတရားနည္းပါးျခင္းတုိ႔ေၾကာင္႔ အိႏၵိယျပည္မွာ ဗုဒၶသာသနာ ကြယ္ခဲ႔ရပါတယ္။ အျပည္အစံုအက်ယ္ကုိ သိရွိလုိလွ်င္ အႏွစ္ကိုးပါးတရားေတာ္
ေမး။ ။ အရွင္ဘုရား တပည့္ေတာ္တို႔စိတ္မွာ မရွင္းလင္းတဲ့ကိစၥတစ္ခု ေမးေလွ်ာက္ခြင့္ ျပဳေတာ္မူပါဘုရား။ လူေတြက အတိတ္ကံ၊ ၀ဋ္ေၾကြးကို မလြန္ဆန္နုိင္ၾကဖူးလို႕ တပည့္ေတာ္သိထားပါတယ္။ ဥပမာ-ေမာင္ျဖဴဆိုတဲ့လူတစ္ေယာက္ဟာ သူမ်ားအသတ္ကိုသတ္ခဲ့ဖူးတဲ့ အကုသိုလ္ကံေၾကာင့္ သူ႔ကိုလည္း သူမ်ားကသတ္ခဲ့ရင္ သူဟာသူ႕ကံေၾကာင့္ေသရတာျဖစ္ေပမဲ့ ေမာင္နီဆိုတဲ့ သတ္တဲ့သူကလည္း ေမာင္ျဖဴရဲ႕ကံအေၾကာင္းတရားေၾကာင့္
ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအတြက္ ေစတီ ၄ မ်ဳိးကို ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္...။ ဓာတုေစတီ (ဘုရား...ရဟႏၲာတို႕၏ ဓာတ္ေတာ္မ်ား...) ဓမၼေစတီ (ဘုရားရွင္ ေဟာၾကားခဲ့ေသာတရားေတာ္မ်ား...) ပရိေဘာဂေစတီ (ဘုရားရွင္ သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္က သံုးေဆာင္ခဲ့ေသာ အသံုးအေဆာင္မ်ား...) ဥဒၵိႆကေစတီ (ဘုရားရွင္ကို ရည္မွန္းၿပီး ထုလုပ္ထားေသာ ရုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္မ်ား...) မသိလို႕ေျပာျပေပးပါဆိုတဲ႕ လူငယ္ေတြအတြက္ပါ... ေမးခြန္းမ်ားအတြက္
(၁၈၈၅) ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ(၂၈)ရက္တြင္ (သီဟိုဠ္ကၽြန္း) သီရိလကၤာႏိုင္ငံတြင္ ကဆုန္လျပည့္ (ဗုဒၶေန႔)ကို ခမ္းနားႀကီးက်ယ္စြာ က်င္းပရန္ အထူးအစီအစဥ္ရွိ ေနသည့္ ဗုဒၶေန႔ အထိမ္းအမွတ္ပြဲေတာ္ႀကီးႏွင့္ အျခား ဘာသာေရးပြဲေတာ္မ်ားတြင္ပါ သာသနာ႔အလံေတာ္ကို အမွတ္တရ အျဖစ္လႊင့္ထူရန္ စဥ္းစားခဲ့ၾကသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ၿဖစ္ေသာ ကိုလံဘို ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားတို႕သည္ မိရိုးဖလာ ကိုးကြယ္မႈအထိမ္း အမွတ္အျဖစ္
အေမး။ ။ အရွင္ဘုရား တပည့္ေတာ္ ဒါနကုသိုလ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မရွင္းလင္းသည့္အတြက္ ေမးေလွ်ာက္ ခြင့္ျပဳေတာ္မူပါဘုရား။ တပည့္ေတာ္ မွတ္သားဖူးသည္မွာ တိရစၦာန္ကို ဒါနျပဳဖူးတဲ့သူ ဘ၀ေပါင္း(၁၀၀)၊ လူမိုက္ကို ဒါနျပဳဖူးရင္ ဘ၀ေပါင္း(၁၀၀၀)စတဲ့ ခ်မ္းသာကို ခံစားရတယ္လုိ႔ ၾကားနာခဲ့ရဖူးပါတယ္ဘုရား၊ တပည့္ေတာ္ သိခ်င္တာက ခ်မ္းသာခံစားရတဲ့အေပၚမွာ လွဴဒါန္းမႈက တစ္နပ္စာလား၊ တစ္ဘ၀စာလား၊ စားမကုန္လို႔ အၾကြင္းအက်န္လား၊
ကခ်င္ ကယား ကရင္ ခ်င္း မြန္ ဗမာ ရခိုင္ ရွမ္း ဆိုတဲ႕ လူမ်ဳိးစု (၈) စု ထဲကမွ ကၽြန္ေတာ္ ဒီေန႕ေရးေပးခ်င္တဲ႕ အေၾကာင္းကေတာ႕ ကၽြန္ေတာ္လက္ရိွ အလုပ္တာ၀န္နဲ႕ ေရာက္ရိွေနတဲ႕ ျမန္မာျပည္ အေနာက္ဘက္ အျခမ္းမွာ တည္ရိွတဲ႕ ရခုိင္ျပည္နယ္ နဲ႕ အဲ႕ဒီရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း ကိုယ္႕ေျမ ကိုယ္႕ေရ ကိုယ္႕လူမ်ဳိး ကိုယ္႕ဇာတိ ကိုယ္႕ဘာသာ သာသနာ တို႕အတြက္ စိတ္ဓါတ္ ခႏၶာ ၾကံ႕ခုိင္စြာနဲ႕ ေနထိုင္ၾကတဲ႕ ရကၡိတ လို႕ေခၚတဲ႕
အေမး။ ။ ရဟန္းေတာ္မ်ားဟာ လူ/သာမေဏမ်ားနဲ႔အတူ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးတာဟာ အပ္/မအပ္ သိခ်င္ပါတယ္ဘုရား။ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၀ိနည္းေတာ္မွာ ခၽြင္းခ်က္အေနန႔ဲေရာ ရွိပါေသးလားဆိုတာ သိခ်င္တဲ့အတြက္ ေလွ်ာက္ထားပါတယ္ဘုရား။ သုခ ရုရွားဖက္ဒေရးရွင္း အေျဖ။ ။ ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ လူသာမေဏမ်ား တစ္၀ိုင္းထဲစားၾကတာကို ျမန္မာလူမ်ဳိး ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားရဲ႕မ်က္စိတြင္ ရိုင္းေနမည္၊ အရုပ္ဆိုးေနေပလိမ့္မည္။ ထိုအေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး
ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ေန႔စဥ္ ခါး၀တ္ပုဆုိးလုိ ၿမဲၿမံ ေနရမယ့္ ငါးပါးသီလ ထဲမွာ ကာေမသု မိစၧာစာရ သိကၡာပုဒ္လည္း တစ္ခု အပါအ၀င္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကာမဂုဏ္ မ်ားမွာ ေဖာ္လဲြ ေဖာက္ျပန္ ျပဳက်င့္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းလုိ႔ အဓိပၸါယ္ ရပါတယ္။ ဒီသိကၡာပုဒ္ဟာ တစ္လင္ တစ္မယား စနစ္ကုိ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေပးထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကာမဂုဏ္ မွီ၀ဲတာကုိ ေရွာင္ႏုိင္ရင္ ေကာင္းေပမယ့္ မေရွာင္ ႏုိင္ရင္ေတာ့ ကုိယ့္အိမ္သူ
အေမး။ ။ အရွင္ဘုရား တပည့္ေတာ္သူငယ္ခ်င္းက သူ႔အျမင္နဲ႕ အေမးတစ္ခုေမးလာပါတယ္၊ သူ႔အျမင္က ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕ အထင္ကရ ဘုရားေစတီမ်ား၊ ထီးေတာ္၊ ငွက္ျမတ္နားေတာ္မ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ား စတာေတြမွာ စိန္၊ေရႊ၊ေက်ာက္သံပတၱျမား၊ ၀တၱဳေၾကးေငြတို႔ကို အမ်ားႀကီးအကုန္ အက်ခံၿပီး ေပးလွဴထားတာေတြ ေတြ႕ျမင္ရပါတယ္။ ခ်မ္းသာတဲ့သူမ်ားက အကုန္ခံႏုိင္တယ္ထားဦးေတာ့။ ဆင္းရဲတဲ့သူမ်ားကလည္း တတ္ႏုိင္သေလာက္ေပးကမ္းတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
နီေပါႏုိင္ငံသည္ အိႏၵိယျပည္၏ ေျမာက္ဘက္၌ နယ္နမိတ္ခ်င္း ဆက္စပ္ တည္ရွိေနေသာ ႏုိင္ငံျဖစ္၏၊ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္၏ ခမည္းေတာ္ မယ္ေတာ္တုိ႔ တည္ရွိေနေသာ ႏုိင္ငံျဖစ္၏။ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္၏ ခမည္းေတာ္ မယ္ေတာ္တုိ႔ ေနထုိင္ရာ ကပိလ၀တ္ျပည္ႏွင့္ ဘုရားေလာင္းဖြားျမင္ေတာ္မူရာ လုမၺိနီဥယ်ာဥ္တုိ႔သည္ နီေပါႏုိင္ငံအတြင္း၌ တည္ရွိၾက၏။ ဘုရားရွင္သည္ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိျပီးေနာက္ တစ္ႏွစ္ေျမာက္အခ်ိန္တြင္
ေလာကမွာ က်င္လည္က်က္စားေနၾကတဲ့ သတၱ၀ါမွန္သမွ်ဟာ သတိလက္လြတ္မႈေၾကာင့္ မမွားသင့္တဲ့ အမွားေလးေတြ မွားေနၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕အမွားေလးေတြက်ေတာ့ မိမိဘက္က မွန္တယ္ထင္ရေပမဲ့ အမ်ားအျမင္မွာေတာ့ မွားတဲ့အရာျဖစ္ေနပါတယ္။ ယေန႔ေခတ္တြင္ လူငယ္မ်ားဟာ ကာမကိစၥမ်ားနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး မွားသင့္တဲ့အရာလား၊ မမွားသင့္တဲ့အရာလားဆုိတာ ခြဲျခားေ၀ဖန္ျခင္း ေလ့လာျခင္းမရွိဘဲ စိတ္ကုိအလုိလုိက္ကာ အလြယ္တကူ မွားယြင္းေနၾကပါတယ္။
အေမး။ ။ ဥပုသ္ေဆာက္တည္တဲ့အခါ တခ်ဳိ႕က ဘုရားေဆာင္အေရွ႕မွာ သီလယူၾကပါတယ္။ တခ်ဳိ႕က သံဃာေတာ္မ်ားအေရွ႕မွာ သီလယူၾကပါတယ္။ တခ်ဳိ႕က လူေတြအေရွ႕မွာလည္း ယူၾကတယ္။ တပည့္ေတာ္သိခ်င္တာက ဘယ္သူ႔ဆီမွာ သီလယူရင္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါသလဲဘုရား။ ၿပီးေတာ့ ဥပုသ္ေဆာက္တည္ရာမွာ အခ်ိန္ကန္႔သတ္ခ်က္ႏွင့္ အႀကံဳး၀င္တဲ့ အခ်ိန္ကာလ အပိုင္းအျခားကိုလည္ သိခ်င္ပါတယ္။ ဥပုသ္ေဆာက္တည္ျခင္းျဖင့္လည္း ဘယ္လိုအက်ဳိးမ်ား ရရွိႏိုင္ပါသလဲဘုရား။ အေျဖ။
အေမး။ ။ ဘုန္းဘုန္းဘုရား။ သံဃာေတာ္ေတြအတြက္ သပိတ္ကို အမဲေရာင္အျဖစ္ ဘယ္သူသတ္မွတ္တာလဲ ဘုရား။ သတ္မွတ္တဲ့အခ်ိန္ကာလႏွင့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို တပည့္ေတာ္သိလိုပါတယ္ ဘုရား။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ျမသပိတ္လို အစိမ္းေရာင္ေတြ ေပၚလာတာေလးလည္း တပည့္ေတာ္သိလိုပါတယ္ဘုရား။ေမာင္ျပည့္စံုေအာင္။ရုရွား အေျဖ။ ။ သပိတ္အေၾကာင္းနဲ႔စပ္ၿပီး အက်ယ္တ၀င့္ ေျပာခ်င္တယ္။ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ေတာထြက္ေတာ္ မူေတာ့ ဃဋိကာရျဗဟၼာႀကီးက
တရား ခုနစ္မ်ဳိးတုိ႔ကို ဖ်က္ဆီးအပ္ၿပီး ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ရဟန္းမည္၏။ အဘယ္ ခုနစ္မ်ဳိး တုိ႔နည္း ဟူမူ- ၁။ ထင္ရွားရွိေသာ ခႏၶာငါးပါး၌ အျမင္မွားမႈ {သကၠာယဒိ႒ိ} ကို ဖ်က္ဆီးအပ္ၿပီး ျဖစ္၏။ ၂။ မေ၀ခဲြႏိုင္မႈ {၀ိစိကိစၧာ} ကို ဖ်က္ဆီးအပ္ၿပီး ျဖစ္၏။ ၃။ ေခြး ႏြား စသည္တုိ႔၏ အေလ့အက်င့္ကို အမွန္ဟု မွားေသာအားျဖင့္ သံုးသပ္မႈ {သီလဗၺတပရာမာသ} ကို ဖ်က္ဆီးအပ္ၿပီး ျဖစ္၏။ ၄။ စဲြမက္မႈ {ရာဂ} ကို ဖ်က္ဆီးအပ္ၿပီး
ၾကည္ညိဳထိုက္ေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ား ဗုဒၶျမတ္စြာ၏ သာသနာေတာ္၌ ရဟန္းေတာ္မ်ား မ်ားစြာရွိပါသည္။ ထိုရဟန္းေတာ္မ်ားအနက္ ဘယ္လိုရဟန္းေတာ္မ်ားကို ၾကည္ညိဳရမလဲ ဆိုတာကို အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ေျပာျပရလွ်င္ ဓုရႏွစ္ပါးကို ႀကိဳးစားအားထုတ္ ျပဳလုပ္ေနၾကတဲ့ ရဟန္းေတာ္မ်ားကို ၾကည္ညိဳၾကရမယ္။ ( ရဟန္းအလုပ္ - ဓုရ ၂-ပါး ) ျမတ္စြာဘုရားက မိမိ၏ သာ၀ကရဟန္းေတာ္မ်ား အားထုတ္ဖြယ္ ရဟန္းတို႔အလုပ္=ရဟန္းတို႔တာ၀န္ ကို (၁)
ဒီေန႔ေတာ့ လူသစ္ေတြေရာက္လာလုိ႔ ၀ိပႆနာလက္ေတြ႕လုပ္နည္းကုိစၿပီး ေဟာရလိမ့္မယ္။ ၀ိပႆနာအလုပ္စမယ္ဆုိရင္ မိမိစိတ္ဟာ အဓိပတိ ၃-ပါး အားထားရမယ္။(အဓိပတိသုံးပါးကုိ တရားအားထုတ္ရာ၌ ေရွးဦးမွတ္ဖြယ္တြင္ ေဖာ္ျပေပးပါမယ္)။ တရားထုိင္တဲ့အခါ ဆိတ္ၿငိမ္တဲ့ေနရာမွာထုိင္ပါ။ ဆိတ္ၿငိမ္တဲ့ေနရာဟာ ေတာပါပဲ။ ဘုရားကုိ ရွိခုိးကန္႔ေတာ့၊ မိမိခႏၶာကုိ တရားမထုိင္မီ ဘုရားကုိလွဴထားပါ။ ၿပီးေတာ့ သမၼာေဒ၀- နတ္ေကာင္းနတ္ျမတ္ေတြကုိ
အေမး။ ။ ဆရာေတာ္ဘုရား…. တပည့္ေတာ္ ရိုေသစြာ ေလွ်ာက္ထားအပ္ပါတယ္ဘုရား။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က မာဂဓဘာသာစကားႏွင့္ သတၱ၀ါမ်ားကုိ တရားေရေအး တိုက္ေကၽြးခဲ့တယ္ဆိုတာ သိရပါတယ္ဘုရား။ တပည့္ေတာ္သိခ်င္တာက မာဂဓဘာသာစကားႏွင့္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့တဲ့ ဘုရားရွင္ရဲ႕ တရားေတာ္မ်ားကုိ ပါဠိဘာသာစကားသုိ႔ အဘယ္အခ်ိန္က ေျပာင္းလဲခဲ့ပါသလဲဆိုတာ အေျဖေပးေတာ္မူပါဘုရား။လင္းလင္း။ ထိုင္၀မ္ အေျဖ။ ။ ဘုရားရွင္ဟာ မာဂဓဘာသာစကားနွင့္
